การอนุรักษ์ภูมิปัญญาการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ โดยสะท้อนอัตลักษณ์บ้านคีรีวง
คำสำคัญ:
ภูมิปัญญา, , ภูมิปัญญาการทำผ้ามัดย้อม, , อัตลักษณ์,, บ้านคีรีวงบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิทยาแบบปรากฏการณ์วิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1.ศึกษาความเป็นมาของภูมิปัญญาการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติบ้านคีรีวง 2.ถอดภูมิปัญญาการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติบ้านคีรีวง 3.นำเสนอแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมสีธรรมชาติบ้านคีรีวง ผู้ให้ข้อมูล คือ ประธานและสมาชิกชุมชนบ้านคีรีวง จำนวน 5 คน รวบรวมข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1.บ้านคีรีวงเป็นชุมชนที่มีภูมิหลังทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม การทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดมาจากรุ่นสู่รุ่นโดยใช้วัตถุดิบธรรมชาติในท้องถิ่น เช่น ฝักไม้ เปลือกไม้ ใบไม้ ในการย้อมสี ทำให้ผ้ามีสีสันและลวดลายที่สะท้อนอัตลักษณ์ของชุมชน 2.ขั้นตอนการทำผ้ามัดย้อมประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ การเตรียมวัตถุดิบ การมัดลวดลาย การต้ม และการตาก แต่ละขั้นตอนต้องใช้ทักษะความชำนาญของช่างฝีมือในชุมชน 3.แนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ประกอบด้วย การพัฒนาคุณภาพของวัตถุดิบ การออกแบบผลิตภัณฑ์ที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาด การสร้างแบรนด์ที่สะท้อนอัตลักษณ์บ้านคีรีวง และการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการตลาดดิจิทัลเพื่อเพิ่มช่องทางการจำหน่าย การศึกษานี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ภูมิปัญญาควบคู่การพัฒนาเพื่อความยั่งยืน สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มผลิตภัณฑ์ของชุมชนได้
เอกสารอ้างอิง
Chaiphahol, P. (2019). Application of livelihood related local wisdom in mobilizing development toward strengthened community: A case study of Kiriwong Community, Lansaka District, Nakorn Sri Thammarat Province. National Institute of Development Administration.
Chaiyapoo, C. (2013). A design and development of Parkia crust natural tie-dyed cotton products: A case study of the natural tie-dyed group, Baan Khiriwong Community, Laan Saka District, Nakhon Si Thammarat Province [Unpublished doctoral dissertation]. Srinakharinwirot University.
Chamnianan, M., & Chamnian, K. (2022). Branding and brand communication of tie dye fabric products, Nakhon Si Thammarat Province.
Chanthamun, A. (2018). Design and processing of creative tie-dye products. Isaan Art and Culture Research Institute. https://rinac.msu.ac.th/th/ข่าวบริการวิชาการ/ผ้ามัดย้อมเชิงสร้างสรรค์.html
Chokontesakul, T., Kongpiyacharn, W., Winaiprasert, A., & Chansuwan, R. (2022). Development of tie-dye fabric products Ban Kong Ngam Community, Mae Rang Sub-district, Pa Sang District, Lamphun Province. Journal of Kuang Phaya, 16(2), 6–11.
Kongkhum, S., Kongkhum, K., Yodrabum, S., & Choosungkit, A. (2020). A study on batik to enhance the local identity of Nakhon Si Thammarat Province: A case study of Batik Samphaothong Group of Tai Samphao Sub-District, Phra Phrom District, Nakhon Si Thammarat Province. Narkbhutparitat Journal Nakhon Si Thammarat Rajabhat University, 13(2), 32–41.
Lan Saka District Office. (n.d.). Ban Kiriwong Community, Kamlon Sub-district, Lan Saka District, Nakhon Si Thammarat Province. https://www.lansakadistrict.go.th/
Pantung, P. (2019). Participatory development of textile products of Ban Phu Thong Community, Sukhothai Province. Area Based Development Research Journal, 11(4), 331–345. (In Thai)
Peeraphatchara, C., Youngworawichian, P., & Suwannarak, J. (2023). Restaurant business: Current situation, standards, and achievements. Journal of Management Science Review, 25(1), 299–314.
Royal Academy. (2011). Royal Academy Dictionary Edition. https://dictionary.orst.go.th
Sithnophan, S. (2016). Crafting a cultural-based economy: Exploring local resources for creating value-added products. Journal of Cultural Industries, 5(2), 22–34.
Sittiphaphan, P., Thongprasert, W., & Decharin, P. (2012). Research reports on the development of bonded product patterns using natural colors. Rajamangala University of Technology.
Sripipatporngul, P., & Peeraphatchara, C. (2024). Community-based cultural gastronomy tourism route in Kudi Chin community. Journal of Liberal Art of Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi, 6(1), 179–193.
Sutheewasinnon, P., & Pasunon, P. (2016). Sampling strategies for qualitative research. Parichart Journal, 29(2), 31–48.
Tapprakhon, N., & Krainun, A. (2013). The design of tie-dye shirt patterns with natural colors from the essence of fang, peka leaves, glass leaves, and turmeric. Buriram Rajabhat University. http://www.dspace.bru.ac.th
Thai Encyclopedia for Youth Project Foundation. (1998). Thai encyclopedia for youth. https://saranukromthai.or.th/ebookpage/24
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
