การเปลี่ยนผ่านการพิชิตจาก ‘สงคราม’ สู่ ‘ภูมิเศรษฐศาสตร์’ ต่อเมียนมาในยุคล่าอาณานิคมและปัจจุบัน

Abstract

งานวิจัยเชิงวิชาการชิ้นนี้มีวัตถุเพื่อศึกษา (1) การยึดครองของชาติมหาอำนาจในช่วง ‘ยุคล่าอาณานิคม’ ผ่านวิธีการทำ ‘สงคราม’ และ ‘ยุคปัจจุบัน’ ผ่านวิธีการที่เรียกว่า ‘ภูมิเศรษฐศาสตร์’ ต่อพม่าหรือเมียนมา และ (2) การดำเนินนโยบายต่างประเทศของพม่าหรือเมียนมาตั้งแต่ได้รับเอกราชจนถึงปัจจุบันที่ดำเนินการภายใต้รัฐบาลทหาร (รัฐบาลตะมะดอ) ทั้งนี้งานวิจัยเชิงวิชาการชิ้นนี้ประกอบ ส่วนแรกคื3อ การอธิบายและการวิเคราะห์ถึงสงครามอังกฤษและพม่าครั้งที่ 1 สาเหตุโดยหลักของสงครามในครั้งนี้คือ การปะทะระหว่างรัฐชาติแบบยุโรปกับรัฐการเมืองแบบมณฑลซึ่งผลลัพธ์ของสงครามคือความพ่ายแพ้ของพม่าที่จะกลายเป็นสิ่งที่กำหนดทิศทางการดำเนินนโยบายต่างประเทศของพม่าหลังได้รับเอกราช ในส่วนที่สองคือ อธิบายนโยบายต่างประเทศที่จะประกอบด้วย 2 ระยะ ระยะแรกคือ การดำเนินนโยบายโดดเดี่ยวตนเอง และระยะที่สองคือ การดำเนินนโยบายเป็นอิสระ เชิงรุกและไม่ฝักฝ่ายใด ซึ่งที่มาของนโยบายต่างมีต้นตอมาจากผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการปกครองของอังกฤษและนิสัยของชาวเมียนมา ส่วนที่สุดท้ายคือ การอธิบายภูมิเศรษฐศาสตร์ต่อเมียนมาในยุคปัจจุบันโดยจะพบว่าเมียนมากำลังถูกครอบงำหรือ ‘พิชิต’ ผ่านนโยบายภูมิเศรษฐศาสตร์ของจีนภายใต้ ‘โครงการริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง’ (belt and road initiative หรือ BRI) ที่จีนเข้ามามีอิทธิพลต่อภูมิรัฐศาสตร์ การสรรหาทรัพยากร เศรษฐกิจและความมั่นคงต่อเมียนมาในปัจจุบัน