การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกลเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการเรียนรู้ของนักศึกษาระบบทวิภาคีในการฝึกประสบการณ์การทำงานในสถานประกอบการของวิทยาลัยเทคนิคเขมราฐ

บทคัดย่อ

            บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาความต้องการและความคิดเห็นของการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกลเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการเรียนรู้ของนักศึกษาระบบทวิภาคี 2) เพื่อออกแบบและพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกลเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการเรียนรู้ของนักศึกษาระบบทวิภาคีของวิทยาลัยเทคนิคเขมราฐ และ 3) เพื่อประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกลเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการเรียนรู้ของนักศึกษาระบบทวิภาคีของวิทยาลัยเทคนิคเขมราฐ กลุ่มเป้าหมายประกอบด้วยผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา จำนวน 125 คน ผู้บริหารสถานศึกษาของวิทยาลัยเทคนิคเขมราฐ จำนวน 5 คน หัวหน้างานทวิภาคี จำนวน 25 คน ครูนิเทศก์ จำนวน 63 คน ครูพี่เลี้ยงหรือครูฝึกในสถานประกอบการ จำนวน 63 คน นักศึกษาระบบทวิภาคีที่เข้ารับการฝึกประสบการณ์การทำงาน จำนวน 760 คน รวมทั้งสิ้น 1,041 คน และมีผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบประเมิน แบบสอบถามความคิดเห็น แบบประเมินความพึงพอใจ แบบประเมินสมรรถนะ และแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion)

            ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัญหาความต้องการจำเป็นของสถานศึกษาด้านการบริหารจัดการการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกล พบว่า กระบวนการนิเทศปัจจุบันมีขั้นตอนชัดเจน ตั้งแต่การนัดหมายล่วงหน้า นิเทศอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง จัดพื้นที่ปรึกษาร่วมและประเมินผลหลังเสร็จสิ้น แต่ยังมีข้อจำกัดด้านเทคโนโลยีและการสื่อสาร ได้แก่ ไม่มีระบบออนไลน์มาตรฐานสำหรับติดตามและประเมิน บันทึกในเล่มฝึกงานไม่สะดวก การประสานงานไม่ต่อเนื่อง และปัญหาอินเทอร์เน็ตในพื้นที่ห่างไกลทำให้ต้องพึ่งช่องทางเฉพาะกิจ ผลการสังเคราะห์เสนอรูปแบบการบริหารจัดการนิเทศออนไลน์ผสานสอนเสริมทางไกล ประกอบด้วย 4 มิติ ได้แก่ (1) ปัจจัยนำเข้า แนวปฏิบัติสำหรับผู้นิเทศ ระบบสนับสนุนออนไลน์ และการสอนเสริมทางไกล (2) กระบวนการนิเทศ 5 ขั้น ได้แก่ วางแผนสร้างความเข้าใจ ปฏิบัติด้วยการชี้แนะ ประเมินผล และสะท้อนผล (3) ผลลัพธ์ ได้แก่ คุณภาพการนิเทศ ระบบสนับสนุนออนไลน์ และสมรรถนะการเรียนรู้ของนักศึกษา และ (4) ข้อมูลย้อนกลับเพื่อปรับปรุงต่อเนื่อง รูปแบบดังกล่าวคาดว่าจะเพิ่มประสิทธิภาพการกำกับติดตามเชื่อมการเรียนกับงานจริงและยกระดับ ความพร้อมสู่ตลาดแรงงาน 2) การออกแบบและพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกล พบว่า (1) ความถูกต้องและความเหมาะสมของรูปแบบอยู่ในระดับมาก (2) ความเหมาะสมขององค์ประกอบหลักและสมรรถนะการเรียนรู้อยู่ในระดับมาก และ (3) ความเหมาะสมของกระบวนการนิเทศร่วมสอนเสริมทางไกลอยู่ในระดับมาก สรุปว่ารูปแบบการบริหารจัดการการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกลมีความพร้อมในการใช้งานและมีข้อปรับปรุงเพียงเล็กน้อยและ 3) ผลการประเมินประสิทธิผลรูปแบบการบริหารจัดการการนิเทศแบบออนไลน์ร่วมกับการสอนเสริมทางไกล พบว่า ผลการประเมินความพึงพอใจด้านกระบวนการและการใช้ประโยชน์อยู่ในระดับมากในขณะเดียวกันสมรรถนะการเรียนรู้ของนักศึกษาหลังสอนเสริมทางไกลอยู่ในระดับมากเช่นกัน การทวนสอบ องค์ประกอบหลักของรูปแบบและกระบวนการนิเทศ ชี้ว่ามีความเหมาะสมระดับมากรองรับการประยุกต์ใช้จริงเพื่อยกระดับคุณภาพการฝึกประสบการณ์และเชื่อมต่อทักษะกับความต้องการสถานประกอบการ