ฐานคิดพระพุทธศาสนาต่อโลกวิทยาศาสตร์

บทคัดย่อ

         วิทยาศาสตร์เป็นกระบวนการแสวงหาความรู้เป็นไปอย่างมีระบบ มีขั้นตอน และสามารถพิสูจน์ได้ ซึ่งสอดคล้องกับหลักอริยสัจ 4 ในพระพุทธศาสนา โดยอริยสัจ 4 จะไปสู่ความหลุดพ้น (นิพพาน) แต่วิทยาศาสตร์ที่ขาดกุศลธรรมก็จะนำความรู้ไปใช้เพื่อพอกพูนตัณหา มานะ และทิฏฐิ ซึ่งเป็นต้นตอของปัญหาความทุกข์และวิกฤติการณ์ของมนุษยชาติ ซึ่งวิทยาศาสตร์จำแนกออกเป็น 2 ประเภท คือ วิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ (Pure Science) และวิทยาศาสตร์ประยุกต์ (Applied Science) โดยฐานคิดพระพุทธศาสนาต่อวิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ คือ การไม่ให้วิทยาศาสตร์ครอบงำพุทธ การใช้วิทยาศาสตร์บริสุทธิ์มาพัฒนาให้จิตบริสุทธิ์ และการชี้ทางให้กับวิทยาศาสตร์ ส่วนฐานคิดพระพุทธศาสนาต่อวิทยาศาสตร์ประยุกต์ คือ การไม่หลงใหลวิทยาศาสตร์ การใช้เทคโนโลยีพอประมาณ ใช้วิทยาศาสตร์มาเป็นเครื่องมือพัฒนาจิต และการใช้วิทยาศาสตร์เพื่อเสริมปัญญาเชิงกุศลธรรม