การสร้างมูลค่าให้กับวิถีชีวิตประมงดั้งเดิมผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์: กรณีศึกษาชุมชนกว๊านพะเยา

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศักยภาพการจัดการการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ในพื้นที่ชุมชนกว๊านพะเยา และ 2) สร้างมูลค่าให้กับวิถีชีวิตประมงดั้งเดิมผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ในพื้นที่ชุมชนกว๊านพะเยา โดยกำหนดผู้ให้ข้อมูลหลัก 2 กลุ่ม ได้แก่ หน่วยงานภาครัฐ จำนวน 6 คน และประชาชนในท้องถิ่น จำนวน 20 คน รวมทั้งสิ้น 26 คน ใช้การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมในการเก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า ชุมชนมีศักยภาพในการจัดการการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ทั้งหมด 5 ด้าน คือ 1) ด้านความสะดวกในการเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยว 2) ด้านสิ่งอำนวยความสะดวกในแหล่งท่องเที่ยว 3) ด้านคุณค่าและความดึงดูดใจทางการท่องเที่ยว 4) ด้านสภาพแวดล้อมของแหล่งท่องเที่ยว และ 5) ด้านการบริหารจัดการและการมีส่วนร่วมของประชาชนในแหล่งท่องเที่ยว ซึ่งศักยภาพแต่ละด้านชี้ให้เห็นว่าชุมชนมีความโดดเด่นด้านคุณค่าและความดึงดูดใจของวิถีชีวิตประมง แต่อย่างไรก็ตามยังเผชิญความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมและการบริหารจัดการสินทรัพย์  จากศักยภาพและปัญหาดังกล่าวนำมาซึ่งการออกแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ 4 ฐาน ได้แก่ การสร้างบ้านปลา การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและวิถีชีวิต การประกอบอาหารพื้นถิ่น และหัตกรรมประมง  เป็นการสร้างมูลค่าให้กับวิถีชีวิตประมงดั้งเดิมผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์โดยให้นักท่องเที่ยวมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหา ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่ว่าด้วยการแปลงเรื่องราวและเนื้อหาให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์