ไตรสิกขากับการพัฒนามนุษย์ในศตวรรษที่ 21

ผู้แต่ง

  • ธีรทัศน์ ปิติภาคย์พงษ์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • อำพร เจริญพร้อม มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • วิลาวัลย์ บุญเพ็ง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ไตรสิกขา, การพัฒนามนุษย์, ศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

การอยู่ร่วมกันในทางสังคมโดยไม่เบียดเบียนก่อความทุกข์ความเดือดร้อน หรือก่อเวรภัย แต่รู้จักมีความสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อนมนุษย์อย่างช่วยเหลือเกื้อกูล ดำรงตนอยู่่ในกรอบของศีล ดำเนินชีวิตตามหลักของศีลให้ความร่วมมือกับการรักษากติกาของสังคม กฎเกณฑ์หรือ กฎหมาย ระเบียบ แบบแผน ของสังคมและวัฒนธรรมที่ตนอาศัยอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้มีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมทางกายภาพหรือโลกแห่งวัตถุ หรืออาจกล่าวว่าเป็นการรู้จักใช้อินทรีย์คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ในการรับรู้โดยไม่เกิดผลเสียหรือเกิดโทษ แต่ให้เกิดผลดีส่งเสริมคุณภาพชีวิต และการฝึกอินทรีย์ให้มีประสิทธิภาพ บทความนี้จะนำเสนอในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการประยุกต์ไตรสิกขาเพื่อสู่การปฏิบัตินิพพานโดยจะนำเสนอในประเด็นได้แก่ แนวคิดเกี่ยวกับไตรสิกขา ความหมายของของไตรสิกขา ความสำคัญของไตรสิกขากระบวนการไตรสิกขา และไตรสิกขากับการพัฒนามนุษย์ในศตวรรษที่ 21 เพื่อเป็นตัวอย่างในการศึกษาต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กัลย์ ปิ่นเกษร. (2560). ทุนมนุษย์: ตัวชี้วัดทุนมนุษย์ระดับองค์การ. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 11(2).

ธำรงศักดิ์ คงคาสวัสดิ์. (2550). ทุนมนุษย์: การกำหนดตัวชี้วัดเพื่อพัฒนา. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น).

ประไพทิพย์ ลือพงษ์. (2555). การพัฒนาทุนมนุษย์ให้มีสมรรถนะความสามารถในการแข่งขัน. วารสารนักบริหาร, 32(4).

พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2546). ทิศทางการศึกษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปกฎ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2540). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2544). พุทธธรรม (ฉบับเดิม) (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: สหธรรมิก.

พระพุทธโฆษาจารย์ (พระคันถรจนาจารย์). (2538). วิสุทธิมรรคแปล ภาค 1 ตอน 1 (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย.

พระอุปติสสเถระ. (2548). วิมุตติมรรค (แปลโดย พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) และคณะ). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พุทธทาสภิกขุ. (2549). การศึกษาสมบูรณ์แบบ: คือวงกลมที่คุ้มครองโลกถึงที่สุด. กรุงเทพฯ: อุษาการพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.

ศิรภัสสรศ์ วงศ์ทองดี. (2557). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สาคร สุขศรีวงศ์. (2551). การจัดการ: จากมุมมองนักบริหาร (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Park, W. J. (2004). Human capital & economic growth in Japan. Japan: Institute of Developing Economies Japan External Trade Organization.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-03

รูปแบบการอ้างอิง

ปิติภาคย์พงษ์ ธ. ., เจริญพร้อม อ. ., & บุญเพ็ง ว. (2025). ไตรสิกขากับการพัฒนามนุษย์ในศตวรรษที่ 21. วารสารครุพัฒนาปริทรรศน์, 2(2), 1–11. สืบค้น จาก https://so14.tci-thaijo.org/index.php/JEDRS/article/view/1793

ฉบับ

ประเภทบทความ

Academic Article