เกษตรทฤษฎีใหม่ : ทางรอดสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตครูไทย

ผู้แต่ง

  • ธีรภัทร์ ถิ่นแสนดี มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด
  • นฤมล โพธิ์ภักดี สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขึ้นพื้นฐาน

คำสำคัญ:

เกษตรทฤษฎีใหม่, การพัฒนาคุณภาพชีวิต, ครูไทย

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของแนวคิดเกษตรทฤษฎีใหม่ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของครูไทย โดยเฉพาะครูในพื้นที่ชนบทที่ต้องเผชิญกับปัญหาหนี้สิน รายได้ไม่เพียงพอ และภาวะความเครียดจากภาระงาน แนวคิดเกษตรทฤษฎีใหม่มีพื้นฐานมาจากปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งมุ่งเน้นการจัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพในอัตราส่วน 3:3:3:1 (ขุดสระน้ำ:ปลูกข้าว:ปลูกไม้ผล:ที่อยู่อาศัย) เพื่อส่งเสริมการพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน การประยุกต์แนวคิดดังกล่าวในชีวิตประจำวันของครูช่วยลดภาระค่าใช้จ่าย เพิ่มรายได้จากผลผลิตทางการเกษตร บรรเทาความเครียด เสริมสร้างสุขภาวะทางจิต และกระชับความสัมพันธ์ในครอบครัว อีกทั้งยังมีศักยภาพในการพัฒนาโรงเรียนให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง อันจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของครูและชุมชนในระยะยาว

บทความนี้จึงนำเสนอแนวทางสนับสนุนเชิงนโยบายจากภาครัฐ สถานศึกษา ชุมชน และสถาบันการเงิน เพื่อขับเคลื่อนเกษตรทฤษฎีใหม่ให้เป็นกลไกเชิงระบบ โดยเกษตรทฤษฎีใหม่มิใช่เพียงแนวทางการดำรงชีวิตอย่างพอเพียง แต่เป็นทางรอดเชิงยุทธศาสตร์ในการยกระดับคุณภาพชีวิตครูไทยให้เกิดความมั่นคงและยั่งยืนในบริบทของเศรษฐกิจและสังคมปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช. (2542). ทฤษฎีใหม่. สำนักราชเลขาธิการ.

วรรณี วรรณพฤกษ์. (2562). การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในชีวิตครู. วารสารครุศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 47(2), 53–66.

วิจารณ์ พานิช. (2562). การเรียนรู้แนวพอเพียงเพื่อชีวิต. สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้เพื่อปัญญาชน.

ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนอำเภอสัตหีบ. (2563). รายงานผลโครงการขยายผลเกษตรกรต้นแบบ Master Trainer ประจำปีงบประมาณ 2563 [ออนไลน์]. https://anyflip.com/dqql/sxul/basic

สำนักงานกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.). (2566). รายงานสถานการณ์คุณภาพชีวิตครูในพื้นที่ห่างไกล [ออนไลน์]. https://www.eef.or.th

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561–2580). สำนักนายกรัฐมนตรี.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. (2551). เกษตรทฤษฎีใหม่: ทางเลือกและทางรอดของชุมชนไทย. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2563). รายงานสถานภาพครูไทย ปี 2563. พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2564). เกษตรทฤษฎีใหม่: หลักคิดและการประยุกต์ใช้. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สุณีย์ แสงชัย. (2563). ภาวะหนี้สินของครู: สาเหตุ ผลกระทบ และแนวทางการแก้ไข. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 31(1), 45–60.

สุภัค พานิชกุล. (2565). รูปแบบการดำเนินชีวิตพอเพียงของครูในชนบท: กรณีศึกษาภาคอีสาน. วารสารวิจัยสังคม, 44(1), 77–92.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-03

รูปแบบการอ้างอิง

ถิ่นแสนดี ธ., & โพธิ์ภักดี น. (2025). เกษตรทฤษฎีใหม่ : ทางรอดสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตครูไทย. วารสารครุพัฒนาปริทรรศน์, 2(2), 35–44. สืบค้น จาก https://so14.tci-thaijo.org/index.php/JEDRS/article/view/1662

ฉบับ

ประเภทบทความ

Academic Article