ประโยชน์การปฏิบัติธุดงค์ในพระพุทธศาสนา

Main Article Content

พระศรีสัจญาณมุนี

บทคัดย่อ

         ธุดงค์ คือ สิ่งที่ขัดเกลากิเลสทั้งหลายให้เบาบางลง ตลอดถึงให้มีความสันโดษ พอเพียง พอประมาณในปัจจัย 4 คือ เครื่องนุ่งห่ม อาหาร ที่อยู่ และยารักษาโรค ธุดงค์มีความสำคัญในฐานะเป็นการฝึกฝนตนเองและในฐานะเป็นการช่วยเผยแผ่พระพุทธศาสนา กล่าวคือ ช่วยทำให้ผู้ปฏิบัติได้ฝึกฝนตนเองอย่างต่อเนื่องและช่วยให้เป็นผู้มีความอดทนสูง มีจิตมั่นคง แน่วแน่ มักน้อย สันโดษ


         ประโยชน์ของการปฏิบัติธุดงค์ต่อบุคคล คือ กายภาพทำให้เกิดร่างกายแข็งแรงเบาบาง มีกำลังในการปฏิบัติธรรมมากยิ่งขึ้น ทำให้จิตภาพเกิดสติ กำหนดรู้ความเคลื่อนไหวของร่างกาย ประโยชน์ต่อสังคมสงฆ์ คือ การปกครองสงฆ์ยึดพระธรรมวินัยมีธรรมะสนับสนุนการดำเนินชีวิตของสงฆ์ การศึกษาของสงฆ์มีคันถธุระและวิปัสสนาธุระ การปฏิบัติของสงฆ์ทำให้เกิดสมาธิ ความอดทน และระงับราคะ โทสะ โมหะ ประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาจากการปฏิบัติธุดงค์คือ สืบทอด และถ่ายทอดให้ลูกหลานปฏิบัติตาม การเผยแผ่ธรรมสามารถแนะประโยชน์ในชาตินี้ประโยชน์ชาติหน้าและประโยชน์อย่างยิ่งคือพระนิพพาน เป็นนักเผยแผ่ธรรมที่ดี งามในเบื้องต้น ท่ามกลาง และที่สุดพร้อมนำหลักธรรมมาอธิบายให้เข้าใจยิ่งขึ้น ประโยชน์ของการปฏิบัติธุดงค์ในการสงเคราะห์คือ การให้สิ่งของและการให้ธรรม ความยินดีในธรรม  ทำให้สิ้นตัณหาชนะทุกข์ทั้งปวง เห็นตามความเป็นจริงของชีวิต รู้เท่าทันอารมณ์ที่เกิดขึ้น การถือธุดงค์เป็นการยังชีพ บริสุทธิ์ มีผลเป็นสุข เป็นที่สำรวมแก่สมณะ ทำให้สงบยิ่ง เป็นเหตุให้หลุดพ้น จากความทุกข์ทั้งปวง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
พระศรีสัจญาณมุนี. ประโยชน์การปฏิบัติธุดงค์ในพระพุทธศาสนา. JSOR [อินเทอร์เน็ต]. 3 มิถุนายน 2024 [อ้างถึง 29 ธันวาคม 2025];2(2 พฤษภาคม-สิงหาคม):56-72. available at: https://so14.tci-thaijo.org/index.php/jssmcure/article/view/887
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ. (2532). ธรรมวิภาคบรรยาย สำหรับนักธรรมและธรรมศึกษาชั้นโท. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.

พระพุทธโฆสเถระ รจนา, สมเด็จพระพุทธโฆสาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร) แปลและเรียบเรียง. (2548). คัมภีร์วิสุทธิมรรค. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ประยูรปริ้นติ้ง จำกัด, 2548.

พระเทพปริยัติโมลี (สมศักดิ์ อุปสโม ป.ธ.9, M.A., Ph.D.). (2541). ความรู้เรื่องธุดงค์. กรุงเทพมหานคร :

สหธรรมิก.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2545). คำวัด 3. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร:

โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2538). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 8.

กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระญาณวโรดม (สนธิ์ กิจฺจกาโร ป.ธ.5). (2529). ประมวลปัญหาและเฉลยธรรมวิภาค ปริเฉทที่ 2.

พิมพ์ครั้งที่10. กรุงเทพมหานคร : มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระโสภณคณาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ). (2529). ธรรมปริทรรศน์ 2. กรุงเทพมหานคร: ศรีสมบัติการพิมพ์, 2529.

มหาจุฬาลงกรณราชวิยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏก 2500. กรุเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิยาลัย.

________. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณกรราชวิทยาลัย.

มหาวงศ์ ชาญบาลี. (2466). คัมภีร์พระวิสุทธิมรรค เล่มเดียวจบ. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ธรรมบรรณาคาร.

แสง จันทร์งาม. (2531). ศาสนศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.