การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6

Main Article Content

กฤษณา นันขันตี

บทคัดย่อ

              การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันความต้องการองค์ความรู้ในการสร้างรูปแบบการจัดการเรียนการรู้วิชาเคมีและความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณประกอบการสร้างรูปแบบการจัดการเรียนการรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณาญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณาญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณาญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา (R&D) 3 ระยะ ประกอบด้วย ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน ความต้องการ และองค์ความรู้ในการสร้างรูปแบบจัดการเรียนการรู้ และความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณาญาณ โดยสัมภาษณ์ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2564 โรงเรียนโคกก่อพิทยาคม จานวน 8 คน และแบบทดสอบการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จานวน 32 คน ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการรู้แบบ EGPEA Model ระยะที่ 3 การศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model โรงเรียนโคกก่อพิทยาคม จำนวน 22 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) ที่มีการคละกันทั้ง เก่ง ปานกลาง และอ่อน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบสมมติฐานใช้ t-test
           ผลการวิจัยพบว่า  1. ผลการศึกษาสภาพปัจจุบันจากครูผู้สอน และความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 พบว่า ในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีในรายวิชาเคมี ยังไม่ได้รับการสนับสนุนและกระตุ้นให้ผู้เรียนมีโอกาสใช้ ความคิดไตร่ตรอง เพื่อแก้ปัญหาและสร้างความเข้าใจในข้อมูลความรู้ด้วยการเชื่อมโยงเหตุการณ์ ที่ใช้เหตุผลสนับสนุน ให้เกิดการยอมรับและมีความน่าเชื่อถือในการลงข้อสรุปเท่าที่ควร ทั้งนี้เนื่องจาก กระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียนยังไม่เหมาะสม ขาดการใช้เหตุผลในการอธิบายความจริงและข้อโต้แย้ง ที่ถูกต้อง จึงต้องการเสริมสร้างความสามารถการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ให้กับนักเรียนชั้นดังกล่าว ในการเรียนวิชาเคมีเพิ่มขึ้น ตามแนวทางกระบวนการเรียนรู้ที่มีคุณภาพ และเมื่อพิจารณาด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนพบว่ามีคะแนนเฉลี่ยความสามารถพื้นฐานด้านการคิด อย่างมีวิจารณญาณค่อนข้างต่ำ 2. ผลการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณาญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 พบว่ารูปแบบมีองค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ แนวคิดและทฤษฎีพื้นฐาน 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ 4) ระบบ สังคม 5) หลักการตอบสนอง และ 6) ระบบสนับสนุน ภายใต้หลักการกลวิธีการสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Learning) 5E แนวคิด GPAS ทั้งนี้ ได้สังเคราะห์กระบวนการจัดการเรียนรู้ 5 ขั้น ประกอบด้วย ขั้นที่ 1 ขั้นเร้าความสนใจ (Engagement Phase) ขั้นที่ 2 ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล (Gathering) ขั้นที่ 3 ขั้นวิเคราะห์และสรุปความรู้ (Processing) ขั้นที่ 4 ขั้นประเมินผล (Evaluation Phase) ขั้นที่ 5 ขั้นประยุกต์ใช้ความรู้ (Applying) และการประเมินมุมมองความคิด โดยมีกรอบตัวชี้วัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ประกอบด้วย 1) ความสามารถในการนิยามปัญหา (Ability to define problems) 2) ความสามารถในการรวบรวมข้อมูล (Ability to collect data) 3) ความสามารถในการจาแนกข้อมูล (ability to classify information) 4) ความสามารถในการเลือกสมมติฐาน (Ability to choose hypotheses) 5) ความสามารถในการสรุปและตัดสินใจ (ability to draw conclusions and make decisions) ซึ่งมีผลการประเมินคุณภาพและความเหมาะสมของรูปแบบจากผู้เชี่ยวชาญอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.73  3. ผลการศึกษาการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณาญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ผู้วิจัยพบว่า 3.1 รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ด้วยชุดการสอน มีประสิทธิภาพเท่ากับ 86.03/87.39 เป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด 80/80 3.2 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 ที่ใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ มีผลทดสอบทักษะการคิดอย่างวิจารณญาณก่อนเรียนและหลังเรียน มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 5.55 คะแนน และ 17.82 คะแนน ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบระหว่างคะแนนก่อนและหลังเรียน พบว่า คะแนนทดสอบการคิดอย่างมีวิจารณญาณหลังเรียนของนักเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3.3 การทดสอบผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 มีคะแนนเฉลี่ย เท่ากับ 19.50 คะแนน และ 34.55 คะแนน ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบระหว่างคะแนนก่อนและหลังเรียน พบว่า คะแนนสอบผลสัมฤทธิ์หลังเรียนของนักเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3.4 นักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ EGPEA Model เรื่องพอลิเมอร์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีความพึงพอใจโดยรวมมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 4.77

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

เกษมสุข ทุมแสน, บุญเรือง ศรีเหรัญ และชาตรี เกิดธรรม. (2557). การพัฒนารูปแบบการสอนที่เน้น กระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณสาหรับนักศึกษา สาขาวิชาพลศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ สถาบันการพลศึกษา. วารสารวิชาการสถาบันการพลศึกษา. 6(1) : 34-48.

ดุจเดือน ไชยพิชิต. (2558). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยผสานทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์กับกลวิธี การให้เหตุผล เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม).

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2546). การจัดสาระการเรียนรู้กลุ่มวิทยาศาสตร์ หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ : สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี.

Brand, Lance G. (2012). Evaluating the Effects of Medical Explorers a Case Study Curriculum on Critical Thinking, Attitude Toward Life Science, and Motivational Learning Strategies in Rural High School Students. Dissertation Abstracts International. 72(07), 280-A.

Cohen, Louis and others. (2010). A Guide To Teaching Practice. 5 th ed. New York : Routledge,

Crowl, Thomas K., Sally Kaminsky and David M. Podell. (1997). Educational Psychology : Windows on Teaching. Dubuque : Brown & Benchmark Publishers,

Dressel, P.L. and L.B. Mayhew. (1957). General Education : Explorations in Evaluation. 2nd ed. Washington, D.C. : American Council on Educations.

Maxim, George W. (1995). Social Studies and The Elementary School Child. 5th ed. Englewood Clifts, NJ : Prentice – Hall, Inc.

Jeremiah, Ken. (2013). Understanding Approaches to Teaching Critical Thinking in High School Classrooms. Dissertation Abstracts International. 73(10), 171-A.

Joyce, Bruce, Marsha Weil and Emily Calhoun. (2010). Pediatric Nursing Demystified. New York : McGraw Hill.

Joyce, Bruce, Marsha Weil and Emily CalhMarsha Weil and Emily Calhoun. (2011). Models of Teaching. Boston MA : Pearson Education, Inc.

Santrock, John W. (2008). Educational Psychology. 3rd ed. New York : McGraw-Hill Companies Inc.