การศึกษาฐานคิดและการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่ในประเด็นด้านการศึกษาของไทยผ่าน “กลุ่มนักเรียนเลว”
Main Article Content
Abstract
งานวิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฐานคิดในการรวมกลุ่มและวิธีการเคลื่อนไหวในประเด็นทางการศึกษาของ “กลุ่มนักเรียนเลว” โดยวิเคราะห์ผ่านกรอบแนวคิดสิทธิมนุษยชนและแนวคิดขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่ (New Social Movement) ทั้งนี้คณะผู้วิจัยได้ใช้วิธี
การรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า
ฐานคิดของกลุ่มนักเรียนเลว คือ การผลักดันสิทธิในชีวิตและร่างกายของผู้เรียน
การสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา และการสร้างพื้นที่ที่ปลอดภัยเพื่อการมีส่วนร่วมทางการเมืองของนักเรียน ซึ่งมีที่มาจากปัญหาการศึกษาที่ไม่ได้รับการแก้ไขอย่างยาวนานและนำมาสู่การลิดรอนสิทธิมนุษยชนของผู้เรียน ได้แก่ ระบอบอำนาจนิยมในสถานศึกษา ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา
และการกีดกันการมีส่วนร่วมทางการเมืองของนักเรียน กลุ่มนักเรียนเลวยังมีรูปแบบและวิธีการเคลื่อนไหวที่สอดรับกับแนวคิดขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่ ไม่ว่าจะเป็นการใช้
สื่อสังคมออนไลน์ในการกระจายข้อมูลข่าวสารและเป็นพื้นที่ระดมพล การแสดงออกเชิงสัญลักษณ์
เพื่อเสียดสีท้าทายผู้มีอำนาจ การสร้างอัตลักษณ์ร่วมกันกับผู้ที่มีประสบการณ์ร่วมกันในการสะท้อนปัญหาและสร้างความตระหนักให้สังคมได้รับรู้ อีกทั้งจุดประสงค์สำคัญของกลุ่มนักเรียนเลวไม่ใช่การเข้าสู่อำนาจรัฐ แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบและบรรทัดฐานทางสังคมที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของนักเรียน
Article Details
References
กมลวรรณ ทับทิมทอง. (2566). การเปรียบเทียบยุทธวิธีและนวัตกรรมการเคลื่อนไหวด้วยสื่อสังคมออนไลน์ของขบวนการเคลื่อนไหว “The Umbrella Movement” กับ “คณะประชาชนปลดแอก”. (วิทยานิพนธ์หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร).
กานต์พิชชา จุลศรีไกวัล, พชรพล ตั้งวงศ์วณิชย์, พิชชาภรณ บุญค้ำ และณัฐหทัย มานาดี. (2564). การศึกษาขบวนการเคลื่อนไหวของกลุ่มนักเรียนเลว ในยุครัฐบาลประยุทธ์ จันทร์โอชา. สืบค้นเมื่อ 8 กันยายน 2566 จาก http://www2.huso.tsu.ac.th/ncom/csd/csdful_pdf
/f196.pdf
จำเนียร จวงตระกูล และคณะ. (2564). ทางเลือกใหม่ในหารสร้างแนวการสัมภาษณ์เชิงลึก เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารวิชาการการตลาดและการจัดการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี, 8(2), 1-16.
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2541). ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่/ขบวนการเคลื่อนไหวประชาสังคมในต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์
วิจัยและนวัตกรรม.
ธนากรณ์ อินทร. (2564). สื่อสังคมออนไลน์กับการประท้วงรูปแบบใหม่ : กรณีขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองไทย 2563. วารสารรัฐศาสตร์พิจาร 8(16), 50-74.
ปรียวรรณ สุวรรณสูนย์. (2563). สิทธิเสรีภาพของประชาชนภาตใต้รัฐธรรมนูญศึกษาเปรียบรัฐธรรมนูญในระบอบประชาธิปไตยกับสังคมนิยม. [รายงานวิจัย]. สืบค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2566 จากhttps://dl.parliament.go.th/bitstream/handle/20.500.13072/568414/2563_สิทธิเสรีภาพของประชาชน_ปรียวรรณ.pdf?sequence=1%20
พิชญ์สินี ชมภูคา และพิมพ์ทอง สังสุทธิพงศ์. (2552). การวิจัยเชิงคุณภาพ. [รายงาน]. สืบค้นเมื่อ 8 กันยายน 2566 จาก https://www.academia.edu/4209507/การวิจัยเชิงคุณภาพ
ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์. (2564). วินัยและการลงทัณฑ์ ในประวัติศาสตร์การศึกษาไทย. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร 17 (2), 283-316
วนัส ปิยะกุลชัยเดช. (2561). สิทธิมนุษยชน : ปัญหาในมโนทัศน์ และการนำเข้ามาในประเทศไทย. วารสารสุโขทัยธรรมาธิราช 31(2), 6-24
วรดร เลิศรัตน์. (2565). ให้เสียงเยาวชนมี ‘ความหมาย’: เปิดกระบวนการนโยบายให้เยาวชนมีส่วนร่วม. [เว็บบล็อก]. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2566 จาก https://www.the101.world/youth-participation-in-policy-process/
วุฒิเมศร์ ไกรจริยาเวทย์. (2564). บทบาทของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม"กลุ่มนักเรียนเลว"ในการผลักดันนโยบายด้านการศึกษา. (วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต.
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ).
ศศิธร ยุวโกศล และชัยนนท์ หาญคีรีรัตน์. (2565). การใช้เฟซบุ๊กและทวิตเตอร์ในการรวมกลุ่มนักเรียนเลว เพื่อเคลื่อนไหวทางสังคมเรียกร้องปฏิรูปการศึกษา ปี พ.ศ. 2563. วารสารศาสตร์ 15(2), 101-149
ศุทธิกานต์ มีจั่น. (ม.ป.ป). นักเรียนเลว (น.ร.ล.). [เว็บบล็อก]. สืบค้นเมื่อ 11 ธันวาคม 2566 จาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=นักเรียนเลว_(น.ร.ล.)
สมชัย ภัทรธนานันท์. (2560). ทฤษฎีขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมและการประท้วงทางการเมือง. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: สำนักพิมพ์อินทนิล.
อรวรรณ ด่านวราวิจิตร. (2566). การปกป้องสิทธิมนุษยชนตามกฎหมายของนักเรียนต่อการถูกลงโทษจากโรงเรียน. วารสารลวรัตน์. 5.(2), 92-109.
iLaw-freedom. (2565). การชุมนุมปี 2563 พริบตาแห่งความเปลี่ยนแปลง: พลังก่อตัวจากไหน มีพัฒนาการอย่างไร เราเจออะไรมาบ้าง. [เว็บบล็อก]. สืบค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2566 จาก https://freedom.ilaw.or.th/node/1059
Researcher Thailand. (2563). เทคนิคและวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลการวิจัยเชิงคุณภาพ. [เว็บบล็อก]. สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2567 จาก https://researcherthailand.co.th/เทคนิคและวิธีการเก็บรว/
ThaiPBS. 2563. ภาคีนักเรียนแห่งประเทศไทย เปิดข้อมูลนักเรียนถูกคุกคาม. [เว็บบล็อก]. สืบค้นเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2567 จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/295767
The Potential. 2566. ‘ผลสอบ PISA’ กับความจริงที่ว่า ระบบการศึกษาไทยอ่อนแอ ความสามารถเด็กไทยลดลง. [เว็บบล็อก]. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2566 จาก https://thepotential
.org/social-issues/pisa-2022/