รายงานการบริหารจัดการความขัดแย้งการบริหารงานบุคคลในโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษาวัดกลาง อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์
คำสำคัญ:
การบริหารจัดการ, การบริหารงานบุคคล, โรงเรียนพระปริยัติธรรมบทคัดย่อ
การบริหารจัดการความขัดแย้งในการบริหารงานบุคคลในโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษาวัดกลาง จังหวัดกาฬสินธุ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์แนวคิด ทฤษฎี และวิธีการจัดการความขัดแย้ง พร้อมทั้งประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อให้การบริหารงานบรรลุเป้าหมาย ความขัดแย้งถือเป็นปรากฏการณ์ปกติของทุกองค์กร ซึ่งมีทั้งคุณและโทษ ขึ้นอยู่กับวิธีการจัดการ ทฤษฎีสมัยเดิมมองว่าความขัดแย้งเป็นสิ่งเลวร้ายที่ควรหลีกเลี่ยง ขณะที่แนวคิดสมัยใหม่เห็นว่าไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ และสามารถก่อให้เกิดประโยชน์หากมีการบริหารจัดการที่เหมาะสม ปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดความขัดแย้ง ได้แก่ ความแตกต่างระหว่างบุคคล การสื่อสารที่ผิดพลาด ค่านิยมและความเชื่อที่ไม่ตรงกัน ตลอดจนโครงสร้างองค์กร รายงานนี้ให้ความสำคัญกับการบูรณาการทฤษฎีการจัดการสมัยใหม่ควบคู่กับหลักธรรม “อคติ 4” ได้แก่ ฉันทาคติ โทสาคติ โมหาคติ และภยาคติ เพื่อให้การตัดสินใจของผู้บริหารเป็นไปด้วยความยุติธรรม โปร่งใส และอิงหลักฐานที่ถูกต้อง ไม่ใช่อคติส่วนบุคคล ขณะเดียวกันได้วิเคราะห์วิธีการจัดการความขัดแย้งหลายรูปแบบ เช่น การแข่งขัน การร่วมมือ การหลีกเลี่ยง การโอนอ่อน และการประนีประนอม โดยสรุปว่าการร่วมมือ (Integrating/Collaborating) และการประนีประนอม (Compromising) เหมาะสมที่สุดต่อการบริหารงานบุคคลในโรงเรียนพระปริยัติธรรม สรุปผลการศึกษาพบว่า การบริหารจัดการความขัดแย้งในโรงเรียนพระปริยัติธรรมจำเป็นต้องผสมผสานหลักการทางพระพุทธศาสนากับทฤษฎีการจัดการสมัยใหม่ เพื่อสร้างกลไกที่ทั้งมีประสิทธิภาพและมีคุณธรรม โดยเฉพาะการใช้กระบวนการความขัดแย้ง 5 ขั้นตอนของ Pondy ที่ช่วยให้ผู้บริหารคาดการณ์ ป้องกัน และแก้ไขปัญหาได้เป็นระบบ ส่งผลให้บรรยากาศการทำงานราบรื่น บุคลากรมีแรงจูงใจ และโรงเรียนสามารถบรรลุเป้าหมายทั้งด้านโลกียะและธรรมะได้อย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
กุญชรี ค้าขาย. (2558). พฤติกรรมกับการพัฒนาตน. กรุงเทพมหานคร: สถาบันราชภัฏสวนสุนันทา.
กุศล ชุมมุง. (2561). การจัดการความขัดแย้งในองค์การ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย.
จิรารัตน์ เขียนรูปครุฑ. (2558). การบริหารความขัดแย้งของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา.
โชคชัย นาไชย. (2559). ทักษะการบริหารความขัดแย้งของผู้บริหารสถานศึกษาในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ณัฐพล จันทร์เกิด. (2560). การจัดการองค์การและภาวะผู้นำ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์.
ถวิล อรัญเวศ. (2560). การบริหารความขัดแย้ง. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประจักษ์ ภูมิรัตน์. (2562). ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการจัดการความขัดแย้ง. นครปฐม: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปกรรม.
ประนัดดา สุทธิกุล. (2548). การบริหารความขัดแย้งของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาชัยภูมิ เขต 2 (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2543). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). พระธรรมปิฎก. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์พุทธศาสนาของธรรมสภา.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย (ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิรัช วิรัชชัย. (2564). การบริหารงานบุคคลในสถานศึกษาพุทธศาสนา. วารสารการบริหารการศึกษา, 42(2), 15–28.
วรพงษ์ ประเสริฐศรี. (2560). แนวทางการบริหารความขัดแย้งในสถานศึกษาจังหวัดพิจิตร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.
สุลักษณ์ ศิวรักษ์. (2561). การบริหารแบบพุทธ: หลักการและการประยุกต์ใช้ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ธรรมดา.
สุวิทย์ เมษินทรีย์. (2563). การจัดการความขัดแย้งในองค์การศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Blake, R. R., & Mouton, J. S. (1986). The managerial grid. Texas: Gulf.
Follett, M. P. (1995). Prophet of management: A celebration of writings from the 1920s. Boston: Harvard Business School Press.
Goleman, D. (2006). Emotional intelligence: Why it matters more than IQ (10th anniversary ed.). New York: Bantam Books.
Katz, D., & Kahn, R. L. (1978). The social psychology of organizations. New York: Wiley.
Payutto, P. A. (1998). Buddhist economics: A middle way for the marketplace. Bangkok: Buddhadhamma Foundation.
Pondy, L. R. (1967). Organizational conflict: Concepts and models. Administrative Science Quarterly, 12(2), 296–320.
Rahim, M. A. (1985). A strategy for managing conflict in complex organizations. Human Relations, 38(1), 81–89.
Robbins, S., & Judge, T. (2013). Organizational behavior (15th ed.). New Jersey: Pearson Education.
Stern, P. C., & Druckman, D. (Eds.). (2000). International conflict resolution after the Cold War. Washington, DC: National Research Council.
Thomas, K. W. (1978). Thomas-Kilmann conflict mode instrument: Profile and interpretive report. Mountain View, CA: CPP, Inc.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารครุพัฒนาปริทรรศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
