การพัฒนาต้นแบบระบบตู้รับหนังสืออัจฉริยะด้วย IoTs ร่วมกับ API สำหรับสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา

ผู้แต่ง

  • เฉลิมเกียรติ ดีสม สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา ชลบุรี 20130

คำสำคัญ:

ระบบตู้หนังสืออัจฉริยะ, นวัตกรรมห้องสมุด, อินเทอร์เน็ตในทุกสิ่ง, เทคโนโลยี API

บทคัดย่อ

เนื่องจากความไม่สะดวกในการขอใช้ทรัพยากรทางออนไลน์ที่มีขั้นตอนยุ่งยาก และสถานการณ์การระบาดของ COVID-19 ทำให้การเข้าถึงทรัพยากรในสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา เป็นเรื่องยุ่งยาก การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาต้นแบบและศึกษาประสิทธิภาพต้นแบบระบบตู้รับหนังสืออัจฉริยะของสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา 2) เปรียบเทียบการบริการแบบเดิม (Book in Boxes) กับต้นแบบระบบตู้รับหนังสืออัจฉริยะของสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา (Smart Box) โดยการวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) ประกอบด้วย 4 ขั้นตอนหลัก ได้แก่ 1) วิเคราะห์สภาพปัญหาโดยการสังเกตผู้ใช้บริการและสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ 2) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับ Smart Library แอปพลิเคชัน BUU App และเทคโนโลยี API และ IoTs 3) ออกแบบและพัฒนาต้นแบบระบบตู้รับหนังสืออัจฉริยะ โดยใช้อุปกรณ์ IoTs และเชื่อมต่อกับระบบห้องสมุดอัตโนมัติผ่าน API และ 4) ตรวจสอบประสิทธิภาพและประเมินคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญผ่านการสนทนากลุ่ม (Focus Group) เพื่อแก้ปัญหานี้ ผู้วิจัยจึงได้พัฒนาต้นแบบระบบตู้รับหนังสืออัจฉริยะ (Smart Box) ที่ทันสมัย ด้วยการนำเทคโนโลยี IoTs และ API มาประยุกต์ใช้ร่วมกับระบบห้องสมุดอัตโนมัติ เพื่อให้ผู้ใช้บริการสามารถยืมหนังสือทางออนไลน์ได้อย่างรวดเร็วและสะดวกสบายเพียงแค่สแกนบัตรนิสิต หรือใช้แอปพลิเคชันมือถือในการรับหนังสือจากตู้รับหนังสืออัจฉริยะ โดยนวัตกรรมนี้ได้รับการตรวจสอบโดยกลุ่มผู้เชี่ยวชาญที่เข้าร่วมการสนทนากลุ่ม (Focus Group) มีจำนวน 5 คน ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ส่วนการทดลองใช้งานต้นแบบระบบนั้นดำเนินการกับกลุ่มผู้ใช้บริการ จำนวน 30 คน ซึ่งประกอบด้วยนิสิต อาจารย์ และบุคลากร รวมถึงเจ้าหน้าที่ห้องสมุดจำนวน 3 คน ผลการทดลอง พบว่า ระบบสามารถทำงานได้ถูกต้อง 100% ลดเวลาให้บริการเจ้าหน้าที่จาก 24.04 นาที เหลือ 2.10 นาที และลดเวลาผู้ใช้บริการจาก 61 วินาที เหลือ 8 วินาที เมื่อเปรียบเทียบกับระบบเดิม (Book in Boxes) นอกจากนี้ ระบบยังช่วยเพิ่มความสะดวกแก่ผู้ใช้บริการถึงร้อยละ 87.05 และลดเวลาให้บริการได้ถึงร้อยละ 91.26 ผู้เชี่ยวชาญเห็นว่าระบบนี้มีประโยชน์ต่อการอำนวยความสะดวก ลดข้อผิดพลาดในการทำงาน และสามารถนำไปต่อยอดบริการอื่น ๆ ได้ ระบบ Smart Box จึงถือเป็นต้นแบบสำคัญในการนำเทคโนโลยีมาพัฒนาบริการสาธารณะเพื่อสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ที่เท่าเทียม

เอกสารอ้างอิง

เคแอนด์โอ. (2564). อธิบายเรื่อง Application Programming Interface หรือ API แบบเข้าใจง่าย. สืบค้น 20 กรกฎาคม 2564, จาก https://www.ko.in.th/application-programming-interface

มหศักดิ์ เกตุฉ่ำ. (2560). Internet of Thing (IoT). สืบค้น 13 มิถุนายน 2568, จาก https://apps.bangkok.go.th/info_gidsedbkk/bmainfo/data_DDS/document/internet-of-things.pdf

สุภารักษ์ เมินกระโทก. (2559). การใช้ระบบยืม-คืนหนังสือด้วยตนเองของนักศึกษาและคณาจารย์ กรณีศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (รายงานผลการวิจัย). สืบค้น 13 มิถุนายน 2568, จาก http://sutir.sut.ac.th:8080/sutir/bitstream/123456789/5901/2/Fulltext.pdf

Song, W. (2018). Analysis of new library borrowing and returning mode based on book transfer system. Retrieved June 13, 2025, from https://www.webofproceedings.org/proceedings_series/ESSP/IWASS%202018/IWASS1231018.pdf

Xu, H., Liu, W., Li, L., & Zhou, Q. (2024). An IoT-based low-cost architecture for smart libraries using SDN. Scientific Reports, 14(7022), 1-15. Doi:10.1038/s41598-024-57484-2

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-30

รูปแบบการอ้างอิง

ดีสม เ. (2025). การพัฒนาต้นแบบระบบตู้รับหนังสืออัจฉริยะด้วย IoTs ร่วมกับ API สำหรับสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา. วารสารสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยทักษิณ, 14, 36–58. สืบค้น จาก https://so14.tci-thaijo.org/index.php/TSULJ/article/view/550

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัยหรือบทความวิทยานิพนธ์