การพัฒนาเครื่องดื่มเชิงสร้างสรรค์จากเหล้ารามราชจังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

           การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) ในรูปแบบวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาสูตรเครื่องดื่มเชิงสร้างสรรค์ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของจังหวัดนครพนม โดยใช้เหล้ารามราชเป็นส่วนผสมหลัก ถือเป็นงานวิจัยแรกที่พัฒนาเครื่องดื่มจากเหล้ารามราชให้เป็น Signature Cocktail ของจังหวัดนครพนม การวิจัยประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การค้นหาอัตลักษณ์ของจังหวัดผ่านการสนทนากลุ่มกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 10 คน ที่มีความรู้ด้านประเพณีวัฒนธรรมและผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น 2) การสร้างและพัฒนาสูตรเครื่องดื่ม 3) การทดลองและประเมินคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องดื่ม 3 คน ด้วยแบบประเมินมาตรฐานสมาคมบาร์เทนเดอร์นานาชาติ (IBA) และ 4) การปรับปรุงและสรุปสูตรต้นแบบ
          ผลการวิจัยพบว่า จังหวัดนครพนมมีอัตลักษณ์ที่โดดเด่นทั้งด้านความศรัทธาและศาสนา ได้แก่ พระธาตุพนม พญาศรีสัตตนาคราช วัฒนธรรมประเพณี เช่น ประเพณีไหลเรือไฟ การรำบวงสรวง 9 ชนเผ่า 2 เชื้อชาติ วิถีชีวิตริมแม่น้ำโขง และผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นขึ้นทะเบียน GI ได้แก่ สับปะรดท่าอุเทน ลิ้นจี่พันธุ์ นพ.1 และเหล้ารามราช ข้อมูลดังกล่าวถูกนำมาพัฒนาสูตรต้นแบบ 2 สูตร ได้แก่ เรือไฟค็อกเทล ที่โดดเด่นด้านรสชาติและความสมดุล ( = 4.67) และ พนมรำพันธุ์ค็อกเทล ที่โดดเด่นด้านความสวยงาม ( = 4.60) ซึ่งทั้งสองสูตรได้รับการประเมินคุณภาพอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด พร้อมผลการทดสอบ t-test  (n = 3) ยืนยันความแตกต่างของการประเมินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
             การพัฒนาเครื่องดื่มจากเหล้ารามราชช่วยสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นและสร้าง Signature Cocktail ที่สะท้อนอัตลักษณ์นครพนม สามารถประยุกต์ใช้ในธุรกิจโรงแรม ร้านอาหาร บาร์เครื่องดื่ม และกิจกรรมท่องเที่ยว สามารถต่อยอดเชิงพาณิชย์และการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ช่วยเพิ่มมูลค่า สร้างแบรนด์ท้องถิ่น และยกระดับจังหวัดสู่เมืองท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นอย่างยั่งยืน