แนวโน้มการอ่านนิยายของ Gen Z: ความท้าทายสำหรับหนังสือนิยายในยุคดิจิทัล

บทคัดย่อ

            การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้อย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ทำให้นิยายยังคงเป็นที่นิยมและเกิดแพลตฟอร์มใหม่ในการอ่านนิยาย ถึงแม้เทคโนโลยีจะมีผลต่อพฤติกรรมการอ่านของ Generation Z หรือคน Gen Z ที่เกิดระหว่างปี พ.ศ. 2540 - 2547 และเติบโตมาในยุคดิจิทัล แต่ในผลสำรวจจากหลายแหล่งกลับพบว่า การอ่านนิยายแบบรูปเล่มยังคงเป็นที่ต้องการของคน Gen Z ด้วยนโยบายของหอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ที่ส่งเสริมความเสมอภาคและความเท่าเทียม ซึ่งสอดคล้องกับเทรนด์ของนิยายที่เปิดกว้างทางด้านเนื้อหามากขึ้น ทำให้เกิดเป็นนิยายประเภทใหม่อย่างนิยายวาย ที่ได้ผลตอบรับดีอย่างมากจากแพลตฟอร์มออนไลน์ ส่งผลให้ทางหอสมุดฯ มีการจัดหานิยายวายเข้ามาให้บริการเพื่อสนองต่อนโยบายและความต้องการของผู้ใช้บริการงานบริการของหอสมุดฯ จึงได้ศึกษาแนวโน้มการอ่านนิยายของ Gen Z ซึ่งเป็นกลุ่มผู้ใช้บริการหลักในปัจจุบัน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการอ่านนวนิยายและนำผลการศึกษามาเป็นแนวทางในการวางแผนงบประมาณการจัดซื้อและการเลือกรูปแบบของนวนิยายให้ตรงกับความต้องการ ใช้วิธีวิจัยเชิงปริมาณในรูปแบบวิจัยเชิงสำรวจ คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างจากนักศึกษาปริญญาตรีที่อ่านนิยาย จำนวน 393 คน ผลจากการศึกษาพบว่า รูปแบบการอ่านนิยายของกลุ่ม Gen Z ยังคงนิยมอ่านแบบตัวเล่ม รองลงมาเป็นการอ่านนิยายรูปแบบแอปพลิเคชัน เช่น readAwrite จอยลดา เป็นต้น ประเภทนิยายที่สนใจเลือกอ่านมากที่สุด 3 อันดับ คือ นิยายแนวสืบสวนสอบสวน นิยายวาย และนิยายรัก ตามลำดับ กลุ่ม Gen Z ยังมีความถี่ในการอ่านนิยายค่อนข้างบ่อย เฉลี่ยสัปดาห์ละ 5 เล่ม นอกจากนี้มีสิ่งที่ส่งผลต่อการเลือกอ่านนิยายในด้านรูปลักษณ์ภายนอกอย่างหน้าปกที่น่าสนใจและดึงดูดให้อยากอ่าน ด้านเนื้อหาที่นอกจากจะเลือกจากความสนุกสนาน จะต้องมีการดำเนินเรื่องที่มีจุดเปลี่ยนหรือหักมุมทำให้ชวนติดตาม และให้ความสนใจกับการจัดอันดับหนังสือขายดีของร้านหนังสือและสำนักพิมพ์ รวมถึงเมื่อมีผู้มีชื่อเสียงรีวิวก็จะทำให้ดูน่าสนใจมากขึ้น ผลจากการศึกษานี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการพิจารณาส่งเสริมและประชาสัมพันธ์การใช้บริการทรัพยากรสารสนเทศของห้องสมุด รวมถึงเป็นแนวทางในการวางแผนงบประมาณการจัดซื้อและการให้บริการรูปแบบของนิยายต่อไป