แนวทางการพัฒนาคอลเล็กชันจดหมายเหตุมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยศึกษาการจัดการ การบริการ และการสงวนรักษาจดหมายเหตุ ของมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการ การบริการ และการสงวนรักษาจดหมายเหตุของมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐร่วมกับความต้องการในการจัดการ การบริการ และการสงวนรักษาจดหมายเหตุของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อให้ได้แนวทางในการวางแผนการดำเนินงานพัฒนาคอลเล็กชันจดหมายเหตุมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสานวิธี ได้แก่ (1) การวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ผู้ปฏิบัติงานด้านจดหมายเหตุของมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ 10 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูลแบบสร้างข้อสรุป (2) การวิจัยเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลด้วยแบบสำรวจความต้องการจากหัวหน้าส่วนงานหรือบุคลากรที่รับผิดชอบบริหารจัดการเอกสารของส่วนงานมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จำนวน 62 ส่วนงาน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ดำเนินการวิเคราะห์และสังเคราะห์ผลการวิจัยทั้งสองวิธีในรูปแบบอินเตอร์เซกชัน (Intersection) ผลการวิจัย พบว่า มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐมุ่งจัดเก็บเอกสารหรือวัสดุที่บ่งบอกประวัติพัฒนาการของมหาวิทยาลัย มีวิธีจัดหาเอกสารจดหมายเหตุทั้งสิ้น 6 วิธี โดยจัดเก็บและให้บริการเอกสารจดหมายเหตุ 3 ประเภท มีการจัดหมวดเนื้อหาจดหมายเหตุ ทั้งสิ้น 6 รูปแบบ และได้นำซอฟต์แวร์มาใช้ในการจัดการเอกสารจดหมายเหตุดิจิทัล ให้บริการทั้งรูปแบบดิจิทัลและเอกสารต้นฉบับ มีการกำหนดชั้นความลับทั้งสิ้น 4 ระดับ ส่วนงานในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ร้อยละ 86.96 ต้องการให้มีการจัดการจดหมายเหตุมหาวิทยาลัยเชียงใหม่และส่วนงาน โดยจัดตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน มุ่งเน้นการจัดเก็บเอกสารที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับประวัติ พัฒนาการ และเรื่องที่เกี่ยวข้องกับส่วนงาน โดยให้สำนักหอสมุดเป็นผู้กำหนดการจัดหมวดเนื้อหา จำนวน 12 หมวด และจัดเก็บเอกสารจดหมายเหตุของส่วนงานบน Centralized Digital Platform ที่สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พัฒนาขึ้น และให้บริการเอกสารจดหมายเหตุทั้งไฟล์ดิจิทัลและเอกสารต้นฉบับพร้อมทั้งกำหนดชั้นความลับทั้งสิ้น 4 ระดับ สำหรับแนวทางการพัฒนาคอลเล็กชันจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ควรมุ่งจัดเก็บรวบรวมเอกสารเกี่ยวกับประวัติและพัฒนาการของมหาวิทยาลัย จำเป็นต้องจัดตั้งคณะกรรมการดำเนินงานด้านจดหมายเหตุของมหาวิทยาลัยและส่วนงาน โดยจะต้องจัดหา จัดเก็บ และให้บริการเอกสารจดหมายเหตุที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับข้อมูลประวัติ พัฒนาการ และเรื่องที่เกี่ยวข้องกับส่วนงานหรือมหาวิทยาลัย จัดหมวดเนื้อหาจดหมายเหตุตามที่สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่กำหนด จำนวน 12 หมวด บริหารจัดการและให้บริการจดหมายเหตุ โดยใช้ระบบ Centralized Digital Platform บริการและเผยแพร่เอกสารจดหมายเหตุทั้งรูปแบบไฟล์ดิจิทัลและเอกสารต้นฉบับ และกำหนดระดับการเข้าถึงและการเผยแพร่เอกสารจดหมายเหตุ 4 ระดับ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
งานจดหมายเหตุ ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง. (ม.ป.ป.). ฐานข้อมูลจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง. งานจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง. http://archives.mfu.ac.th/database/collections/browse
ธัชพงศ์ พัตรสงวน. (2560). แนวทางการประเมินคุณค่าเอกสารจดหมายเหตุธุรกิจในบริบทประเทศไทย: กรณีศึกษากลุ่มบริษัทบี.กริม [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
บุญเลิศ อรุณพิบูลย์. (2561). เอกสารจดหมายเหตุในยุคดิจิทัล.http://www.thailibrary.in.th/2019/03/14/digital-archives-4/
บุญญะประภา ภู่ษา. (2549). การวิเคราะห์เอกสารจดหมายเหตุของหอประวัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2562). ปณิธาน/วิสัยทัศน์/พันธกิจ/ค่านิยมและวัฒนธรรมองค์กร. https://www.cmu.ac.th/th/cmu/resolution
ราชบดินทร์ สุวรรณคัณฑิ. (2559). การสงวนรักษาทรัพยากรสารสนเทศดิจิทัล : ตัวช่วยในการอนุรักษ์. https://supapornhuang.wordpress.com/2016/09/18/digital-preservation-2/
วราภรณ์ ยงบรรทม. (2562). บริการจดหมายเหตุดิจิทัล มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. PULINET Journal, 6(1), 95-104.
สำนักบรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และฝ่ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2561). หลักและแนวปฏิบัติการจัดการจดหมายเหตุดิจิทัล. นนทบุรี: สำนัก.
สุชาดา สุรางคกุล. (2553). แนวทางการจัดการเอกสารจดหมายเหตุ ในสถาบันอุดมศึกษา: กรณีศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2564). คลังข้อมูลดิจิทัล ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ให้บริการสืบค้นเอกสารฉบับเต็ม. TU Digital Collections. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/
เอื้ออารีย์ ปานพิมพ์ใหญ่. (2560). การจัดการเอกสารจดหมายเหตุด้วยกิจกรรม Archives Talk Management Archives by Using Archives Talk Activities. PULINET Journal, 4(3), 309-316.
Boadle, Don. (1999). Australian University Archives and their Prospects. Australian Academic & Research Libraries, 30(3), 153-170.
Digital Curation Centre. (2022). ISAD(G). DCC Because good research needs good data. https://www.dcc.ac.uk/guidance/standards/diffuse/show?standard_id=71
Huang, Ting Ying. (2016). A Study of the Feasibility to Establish University Archives in Taiwan [Doctoral dissertation]. National Chengchi University.
Kufa, Jacob. (1994). Whither University Archives. South African Archives Journal, 36, 78-81.
Tamimi Moutasm, Alghamdi Fatimah & Yaseen Ahid. (2019). A Systematic Snapshot Review of Custom-Made Software Enterprises from the Development Perspectives. Trans Stellar, 9(1), 1-24.
Society of American Archivists. (2016). What are archives. SAA Society of American Archivists. https://www2.archivists.org/about-archives
The University of Manchester. (2022). University archives. Manchester 1824. https://www.staffnet.manchester.ac.uk/history-and-heritage/university-archives/