มาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมอุตสาหกรรมเครื่องหนังจากการผลักดันสัตว์เศรษฐกิจ ตัวใหม่: ศึกษาเปรียบเทียบการจัดการฟาร์มเหี้ย (VARANUS) กับฟาร์มจระเข้
คำสำคัญ:
มาตรการทางกฎหมาย, อุตสาหกรรมเครื่องหนัง, ตัวเหี้ย (Varanus), ฟาร์มจระเข้, สัตว์เศรษฐกิจบทคัดย่อ
การศึกษานี้มีเป้าหมายเพื่อวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคที่เกิดจากมาตรการทางกฎหมายของ ประเทศไทย ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการส่งเสริมตัวเหี้ยให้เป็นสัตว์เศรษฐกิจ เนื่องจากในปัจจุบันเหี้ยยังคงถูกจัดอยู่ในกลุ่มสัตว์ป่าคุ้มครอง ทำให้การเพาะพันธุ์ การค้า/และการส่งออกจึงถูกห้ามโดยเด็ดขาดตามกฎหมาย การศึกษานี้ดำเนินการวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบการบริหารจัดการฟาร์มเหี้ยกับฟาร์มจระเข้ เนื่องจากจระเข้ได้รับการรับรองให้เป็นสัตว์เศรษฐกิจและสามารถเพาะพันธุ์เพื่อการค้าได้ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 ในทางตรงกันข้ามตัวเหี้ยยังคงเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองที่ไม่สามารถเพาะพันธุ์เพื่อการค้าได้ ส่งผลให้เกษตรกรและผู้ประกอบการเครื่องหนังไม่สามารถใช้ประโยชน์จากทรัพยากรนี้ได้ ดังนั้นจึงเสนอแนวทางการปรับปรุงกฎหมายเพื่อผลักดันตัวเหี้ยให้กลายเป็นสัตว์เศรษฐกิจ โดยใช้กรณีศึกษาการบริหารจัดการฟาร์มจระเข้เป็นแนวทาง การผลักดันตัวเหี้ยให้เป็นสัตว์เศรษฐกิจจำเป็นต้องปรับปรุงกฎหมาย โดยเสนอให้แก้ไขกฎกระทรวงว่าด้วยการกำหนดชนิดสัตว์ป่าคุ้มครองให้ครอบคลุมถึงตัวเหี้ยภายใต้สถานะสัตว์ป่าคุ้มครองที่สามารถเพาะพันธุ์ได้ พร้อมทั้งกำหนดมาตรฐานการจัดการฟาร์มเหี้ยให้เป็นไปตามแนวทางเดียวกับฟาร์มจระเข้ เพื่อให้เกิดการใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน โดยไม่กระทบต่อประชากรตัวเหี้ยในธรรมชาติ การปรับปรุงกฎหมายดังกล่าวนอกจากจะช่วยสนับสนุนอุตสาหกรรมเครื่องหนังไทยให้แข่งขันในตลาดโลกได้แล้ว ยังเป็นการสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจใหม่สำหรับเกษตรกรและผู้ประกอบการ อีกทั้งยังส่งเสริมการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์อย่างเป็นระบบ โดยเปลี่ยนจากการล่าตัวเหี้ยตามธรรมชาติเป็นการเพาะพันธุ์ในฟาร์มที่ได้รับการควบคุม
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการเกษตร. คู่มือปฏิบัติงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร การจัดการฟาร์ม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด, 2556.
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.
ค้นวันที่ 9 มีนาคม 2567 จาก https://catalog.dnp.go.th/organization/about/dnp
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ: กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม, 2562.
กฤษฎา พรหมเวค และสิงห์ สิงห์ขจร. จากตัวเงินตัวทองสู่สัตว์เศรษฐกิจ เรื่องจริงหรือเพ้อเจ้อ. วารสารทหารพัฒนา. 45, 2 (สิงหาคม 2564): 81.
ณัฐพล ยิ่งกล้า. กฎหมายสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าของไทย. กรุงเทพฯ: สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2561.
ดวงมณี บุญช่วย. การศึกษาจุลกายวิภาคของผิวหนังตัวเงินตัวทอง (วารานัส ซัลวาเตอร์)
เพื่อประยุกต์ใช้สำหรับการผลิตงานเครื่องหนัง. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต
คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2560.
นิวัต เรืองพานิช. การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: รั้วสีเขียว, 2542.
นีรนาท เสนาจันทร์ และกนกอร บุญมี. การประกอบธุรกิจฟาร์มจระเข้ด้านรับเลี้ยงแบบขุนที่ประสบความสำเร็จในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์.
, 3 (กันยายน-ธันวาคม 2561): 176.
พรอุษา ตั้งบรรจงกิจ. ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการกำหนดมาตรฐานการควบคุมและการจัดการฟาร์มจระเข้. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ, 2563.
พุฒินันต์ สุขสม. มาตรการส่งเสริมการเพาะพันธ์เหี้ย (Varanus salvator) เพื่อการค้าตาม CITES. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2557.
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. โครงการวิจัยการศึกษาวิจัยการเลี้ยงและใช้ประโยชน์ตัววารานัส
เพื่อผลเชิงเศรษฐกิจ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, ม.ป.ป.
มหาวิทยาลัยนเรศวร. ประโยชน์ของตัวเงินตัวทอง. ค้นวันที่ 8 ธันวาคม 2567 จาก https://www.sdgs.nu.ac.th/?p=8435
วัชรพงษ์ ซื่อกำเนิด. การศึกษานิเวศวิทยาของเหี้ย และผลกระทบจากการใช้ประโยชน์ในโครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2550.
วันทนา เสวดี. การควบคุมการค้าสัตว์ป่าระหว่างประเทศของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2548.
สุปรารถนา ชุณหะวัณ. การพัฒนากลยุทธ์การส่งออกสินค้าผลิตภัณฑ์เครื่องหนังสู่ตลาดโลก. กรุงเทพฯ: กรมส่งเสริมการส่งออก กระทรวงพาณิชย์, 2540.
สุวรรณา ทองดอนคำ. การจัดการฟาร์มและการบริหารธุรกิจปศุสัตว์. เอกสารประกอบการสอน คณะวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและการเกษตร สาขาสัตวศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎยะลา. (เอกสารไม่ตีพิมพ์เผยแพร่)
สำนักส่งเสริมและฝึกอบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. การเลี้ยงจระเข้. กรุงเทพฯ: สำนักส่งเสริมและฝึกอบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, ม.ป.ป.
Bennett, Daniel. A Little Book of Monitor Lizards. Aberdeen: Viper Press, 1995. อ้างถึงใน พุฒินันต์ สุขสม. มาตรการส่งเสริมการเพาะพันธ์เหี้ย (Varanus salvator) เพื่อการค้าตาม CITES. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2557.
Morphmarket. Water Monitors Baby Varanus Salvator. Retrieved November 28, 2024 from https://www.morphmarket.com/us/c/reptiles/lizards/water-monitors/1748251