ปัญหาการบังคับใช้กฎหมายและความรับผิดทางแพ่งเกี่ยวกับการควบคุมภาวะมลพิษทางอากาศภายใต้กฎหมายตามมาตรฐานรถยนต์ใหม่
คำสำคัญ:
การควบคุมภาวะมลพิษทางอากาศ, มาตรฐานรถยนต์ใหม่, อากาศสะอาดบทคัดย่อ
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2564 เป็นต้นมา ประเทศไทยประสบกับปัญหาฝุ่นควันจนส่งผลกระทบต่ออนามัยของประชาชนในประเทศด้วยสาเหตุหลากหลาย หนึ่งในต้นเหตุของฝุ่นควันนั้นมาจาก “ยานพาหนะ” ซึ่งมีอัตราการเพิ่มขึ้นในทุก ๆ ปี ซึ่งการค้นคว้าอิสระฉบับนี้ จะศึกษาถึงต้นเหตุและมาตรการการควบคุมและจัดการปัญหาจากสาเหตุที่แท้จริงจากต้นทาง โดยเป็นการชี้เฉพาะว่ากฎหมายหรือมาตรการทางกฎหมายใดที่จะนำมาใช้เป็นเครื่องมือป้องกัน แก้ไข หรือบรรเทาปัญหาดังกล่าวด้วยความรับผิดชอบของผู้ผลิตรถยนต์โดยการเปรียบเทียบกับกฎหมายอากาศสะอาด (Clean Air Act) ของสหรัฐอเมริกาอันได้ชื่อว่าเป็นกฎหมายที่สามารถจัดการต่อปัญหามลภาวะได้อย่างมีประสิทธิภาพอันมีผลต่อเค้าโครงความคิดในการร่างกฎหมายอากาศสะอาดของประเทศไทย
จากการศึกษาพบว่า ประเทศไทยมีบทบัญญัติที่เกี่ยวข้องอยู่มากมายหลายฉบับ โดยกฎหมายหลักที่มีผลบังคับใช้อยู่ในปัจจุบันคือ พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 แต่กฎหมายดังกล่าวเป็นเพียงภาพของการบังคับใช้กฎหมายโดยรวมของประเทศ มิได้มีรายละเอียดเฉพาะเจาะจง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การป้องกันปัญหาจากสาเหตุ ซึ่งในที่นี้ผู้วิจัยหมายถึงผู้ผลิตยานพาหนะอันเป็นต้นเหตุที่แท้จริงของปัญหา จึงสมควรมีมาตรการที่เหมาะสมสำหรับการป้องกันปัญหาที่ต้นทางโดยใช้แนวทางของ การบังคับใช้กฎหมายในประเทศที่ประสบความสำเร็จแล้ว การปรับปรุงให้มาตรฐานที่ออกภายใต้กฎหมายแต่ละฉบับเป็นระบบเดียวกัน และมาตรการอื่น ๆ ที่ต้องดำเนินการควบคู่กันไปกับมาตรการทางกฎหมาย
เพื่อให้การจัดการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งส่งผลต่อการปรับปรุงจัดการระบบขนส่งให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ เพื่อการจัดการภาวะมลพิษทางอากาศจากยานพาหนะได้อย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
เครือข่ายอากาศสะอาดประเทศไทย, สมุดปกขาวอากาศสะอาด (สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สข.) 2562) 22.
ธนาชัย สุนทรอนันตชัย และดนัยภัทร โภควณิช, ‘SDG Updates พ.ร.บ. อากาศสะอาด หลักประกันให้คนไทยกลับมาสูดอากาศที่ดีต่อลมหายใจ’ (SDG Move, 5 มกราคม 2564) <https://www.sdgmove.com/2021/05/13/sdg-updates-thailandcan-clean-air-act-for-thai-people/> สืบค้นวันที่ 29 ตุลาคม 2566.
พวงผกา บุญโสภาคย์, ประสาน บุญโสภาคย์ และณปภัช นธกิจไพศาล, ‘มาตรการทางกฎหมายในการป้องกันและควบคุมมลพิษทางอากาศที่เกิดขึ้นจากโรงงานอุตสาหกรรม’ (2561) 19 วารสารเกษมบัณฑิต 118, 120.
วิษณุ อรรถวานิช, ‘ต้นทุนของสังคมไทยจากมลพิษทางอากาศและมาตรการรับมือ’ (สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์, 3 เมษายน 2562) < https://www.pier.or.th/abridged/2019/07/> สืบค้นวันที่ 10 สิงหาคม 2566.
ศุมล ศรีสุขวัฒนา, ‘รายงานการวิจัยเปรียบเทียบเชิงนโยบาย ระหว่างแนวทางการบริหารจัดการมูลฝอยตามระบบแผนปฏิบัติการ เพื่อจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม ระดับจังหวัด กับแนวทางตามระบบของ EPA’ <http://advisor.anamai.moph.go.th/main.php?filename=JHealthVol20No3_05> สืบค้นวันที่ 10 สิงหาคม 2566.
สุรศักดิ์ บุญเรือง, ‘สิทธิในอากาศสะอาดในกฎหมายไทย: สถานะปัจจุบัน และอนาคต’ (2564) 50 วารสารนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 114, 115-116.
‘แหล่งกำเนิดฝุ่น PM2.5 เมืองกรุง ซับซ้อน-ต้นทุนสูง-ตายปีละ 5 หมื่น’ (iGreen 20 เมษายน 2565) <https://www.igreenstory.co/source-of-pm2-5-in-bangkok/> สืบค้นวันที่ 25 สิงหาคม 2567.
Federal Trade Commission, ‘Volkswagen to Spend up to $14.7 Billion to Settle Allegations of Cheating Emissions Tests and Deceiving Customers on 2.0 Liter Diesel Vehicles’ (Federal Trade Commission, 28 June 2016) <https://www.ftc.gov/news-events/news/press-releases/2016/06/volkswagen-spend-147-billion-settle-allegations-cheating-emissions-tests-deceiving-customers-20> accessed 10 August 2023.
HFocus, เตรียมผลัก ‘‘กฎหมายอากาศสะอาด’ แก้ PM2.5 ดูประสบการณ์จากอเมริกา’ (Hfocus, 4 มีนาคม 2562) <http://www.hfocus.org/content/2019/03/16907> สืบค้นวันที่ 10 สิงหาคม 2566.
Linda Poppenheimer, ‘Clean Air Act-in Brief’ (Green Groundswell, 13 October 2014) <https://greengroundswell.com/clean-air-act-in-brief/2014/10/13/> accessed 10 June 2023.
SDG Move Team, ‘Goal 13: Climate Action’ (SDG Move, 3 ตุลาคม 2566) <https://www.sdgmove.com/2016/10/07/goal-13-climate-action/> ค้นวันที่ 5 กันยายน 2566.
Thailand Development Research Institute (TDRI), ‘เลือกอนาคตให้ไทยไร้มลพิษ’ (TDRI, 18 เมษายน 2564) <https://tdri.or.th/2022/04/plausible-scenario-pollution/> สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2565.
Thailand Development Research Institute (TDRI), ‘มาตรการแก้ ‘PM2.5’ จากยานยนต์’ (TDRI, 11 กุมภาพันธ์ 2564) <https://tdri.or.th/2021/02/pm2-5-air-quality-vehicle/> สืบค้นวันที่ 29 ตุลาคม 2566.
UNESCO, World Commission on the Ethics of Scientific Knowledge and Technology (COMEST), The Precautionary Principle (UNESCO 2005) 11.
