บทบาทของนางปชาบดีโคตมีต่อพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการเรื่อง “บทบาทของนางปชาบดีโคตรมีต่อพระพุทธศาสนา” มีวัตถุประสงค์ดังนี้ (1)เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาและความเกี่ยวข้องของนางปชาบดีโคตรมีต่อพระพุทธศาสนา (2)เพื่อศึกษาความมุ่งหมายของพุทธบัญญัติครุธรรม 8 ประการ (3) เพื่อศึกษาบทบาทในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของนางปชาบดีโคตมีต่อพระพุทธศาสนา

            การเผยแผ่พระพุทธศาสนานั้นเป็นการนําเอาหลักธรรมคําสอน อันประเสริฐ เป็นธรรมชาติ และบริสุทธิ์ ที่เกิดจากพระปัญญาธิคุณขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากที่พระพุทธองค์ทรงตรัสรู้แล้วได้นำมาถ่ายทอดให้กับพระสาวกและประชาชนที่เลื่อมใสศรัทธาได้เรียนรู้และน้อมนําเอาหลักธรรมคําสั่งสอนของพระพุทธองค์นั้นไปประพฤติปฏิบัติตามเพื่อให้เป็นคนดีมีศีลธรรมประกอบด้วยคุณธรรมมีเมตตา โดยอาศัยหลักประโยชน์ 3 คือ หลักไตรสิกขา 3 คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ซึ่งพระสาวกและพระสาวิกานั้นได้นําหลักการที่พระพุทธองค์ทรงสอนไว้ มาเผยแผ่สู่พุทธบริษัททั้งหลาย แต่อาจมีการเปลี่ยนวิธีการสอนบางอย่างให้เหมาะสมกับตัวบุคคล ภูมิประเทศ สภาพสังคมและสภาพแวดล้อมต่าง ๆ อีกทั้งบทบาทในการประกาศพระศาสนาก็ดี บทบาทของสตรีในฐานะที่เป็นพุทธมามกะก็ดีนับได้ว่ามีความสําคัญอย่างมากในการเผยแผ่พระศาสนา

          พระนางปชาบดีโคตมีเป็นเหมือนผู้ให้กําเนิดภิกษุณีสงฆ์ ซึ่งเกิดจากการที่พระนางมหาปชาบดีโคตมีเถรี ได้รับการอุปสมบทเป็นภิกษุณีจากองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งพระนางเป็นต้นกําเนิดของภิกษุณีสงฆ์ที่เกิดขึ้นเป็นรูปแรกในโลก และพระนางยังได้เผยแผ่พระพุทธศาสนาให้กับเหล่าสตรีทั้งหลายให้เกิดความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา โดยการแสดงหลักธรรมคําสอนของพระพุทธเจ้าให้เหล่าสตรีที่มาเข้าเฝ้าได้รู้แจ้งเห็นจริง การมีปฏิปทาอันน่าเลื่อมใสของพระเถรี การแสดงอิทธิฤทธิ์ต่าง ๆ ของภิกษุณี ซึ่งทําให้ ประชาชนทั้งหลายเลื่อมใสศรัทธาและออกบวชในพระพุทธศาสนาอย่างมากในสมัยพุทธกาล