แนวทางการพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอผ้าไหมย้อมคราม บ้านกลาง ตำบลด่านม่วงคำ อำเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร บนฐานการวิเคราะห์สภาพปัญหา เพื่อการสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์สภาพปัญหาของผู้ประกอบการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอ ผ้าไหมย้อมครามบ้านกลาง ตำบลด่านม่วงคำ อำเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร และ 2) หาแนวทางการพัฒนาศักยภาพของกลุ่มให้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจได้อย่างยั่งยืน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม รวมถึงการประชุมระดมความคิดเห็นกับกลุ่มเป้าหมายที่ประกอบด้วยผู้นำชุมชน สมาชิกกลุ่ม ผู้เชี่ยวชาญ และภาคีเครือข่ายในท้องถิ่น
ผลการวิจัยพบว่า การศึกษาสภาพปัญหาและศักยภาพของผู้ประกอบการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอผ้าไหมย้อมครามบ้านกลางสะท้อนให้เห็นถึงข้อจำกัดด้านวัตถุดิบ กระบวนการผลิต การบริหารจัดการ และการตลาด ขณะเดียวกันยังพบว่า กลุ่มมีศักยภาพด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น อัตลักษณ์ของผ้าไหมย้อมคราม และความเข้มแข็งของการรวมกลุ่มในชุมชน นอกจากนี้ จากการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกได้นำไปสู่การกำหนดแนวทางการพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการ โดยมุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์ การเพิ่มมูลค่าด้วยการออกแบบและการสื่อสารอัตลักษณ์ การเสริมสร้างทักษะด้านการบริหารจัดการและการตลาด รวมถึงการใช้ช่องทางการตลาดดิจิทัลอย่างเหมาะสม ทั้งนี้ แนวทางดังกล่าวมีส่วนช่วยส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจและความยั่งยืนให้แก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนและชุมชนบ้านกลางได้ในระยะยาว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการเกษตร. (2564). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่นในงานส่งเสริมการเกษตร. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด. https://share.google/nwzblnG9j0hjdnyh4
กรมหม่อนไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2567). องค์ความรู้ เรื่อง ผ้าไหมไทยและเครื่องหมายตรานกยูงพระราชทาน. ห้างหุ้นส่วนจำกัด เอ็น.พี.จี. เอ็นเตอร์ไพรส์ (สำนักงานใหญ่). https://qsds.go.th/wp-content/uploads/2025/07/SilkKonwlages1.pdf
จำนงค์ แรกพินิจ. (2563). คู่มือพัฒนาผู้ประกอบการชุมชน. สาขาวิชาการพัฒนาชีวิตและประกอบการชุมชน คณะศิลปศาสตร์ สถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชน.
ฉลอง สุขทอง, ศิรินทิพย์ พิศวง, อัชราพร สุขทอง, สิริพัฒถ์ ลาภจิตร และ สุดใจ สะอาดยิ่ง. (2566). มรดกภูมิปัญญาผ้าไหมยกทองสุรินทร์ : อนุรักษ์ พัฒนาและถ่ายทอดเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชน. วารสารวิจยวิชาการ, 6(5), 375-394.
ชยันต์ วรรธนะภูติ. (2540). แนวคิดเรื่องกลุ่มอุปถัมภ์ของ ม.ร.ว.อคิน รพีพัฒน์ : นักมานุษยวิทยาที่ข้าพเจ้ารู้จักคนธรรมดา : รวมบทความและข้อเขียนในวาระครบรอบอายุ 60 ปี ม.ร.ว.อคิน รพีพัฒน์. สถาบันวิจัยเชิงพัฒนา มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ชาย โพธิสิตา. (2562). ศาสตร์และศิลป์การวิจัยเชิงคุณภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 8). สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
ชูชัย สมิทธิไกร. (2552). การสรรหา การคัดเลือก และการประเมินผลการปฏิบัติงานของบุคลากร (พิมพ์ครั้งที่ 3). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณรงค์ เจนใจ. (2567). การพัฒนาศักยภาพด้านเทคโนโลยีการออกแบบลวดลายผ้าไหมมัดหมี่ของชุมชนตำบลสันมะค่า อำเภอป่าแดด จังหวัดเชียงราย. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 1(1), 57–76. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/liberalartsjoumal/article/view/268291/183980
นิรมล หารินไสล และ สุกัลยา เชิญขวัญ. (2564). การพัฒนากระบวนการย้อมเส้นไหมด้วยคราม กลุ่มทอผ้าไหมบ้านกลาง จังหวัดสกลนคร. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 13(4), 279-295.
บุษบา หินเธาว์, รัตนา สิทธิอ่วม, จงกล เพชรสุข, ธัญญาพร มาบวบ, และ สุรีย์พร แก้วหล่อ. (2566). การศึกษาแนวทางการพัฒนากลุ่มอาชีพทอผ้า กรณีศึกษากลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้าทอไทยร่วมใจบ้านกร่างท่าวัว ตำบลบ้านกร่าง อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 5(1), 65–77. https://so03.tcithaijo.org/index.php/jmspsnu/article/view/263988
ผู้จัดการออนไลน์. (2565, 22 กรกฎาคม). งานหัตถกรรมไทยกับเทรนด์รักษ์โลก. https://mgronline.com/onlinesection/detail/9650000069940
พระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548 และพระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562. (2548, 8 มกราคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 122 ตอนที่ 6 ก. หน้า 2.
วรรณพงค์ ช่วยรักษา. (2560). แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชน: กรณีศึกษากลุ่มสตรีทอผ้าฝ้ายย้อมครามบ้านถ้ำเต่า จังหวัดสกลนคร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต].https://buuir.buu.ac.th/handle/1234567890
วิรัช วิรัชนิภาวรรณ. (2532). หลักการพัฒนาชุมชน การพัฒนาชุมชนประยุกต์. โอเดียน สโตร์.
สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). โมเดลเศรษฐกิจ บีซีจี. https://www.nxpo.or.th/th/bcg-economy/
เสรี พงศ์พิศ. (2552). คู่มือทำวิสาหกิจชุมชน. พลังปัญญา.
อัมพวัลย์ วิศวธีรานนท์, พิศรวัส ภู่ทอง, และ มนศักดิ์ มหิงษ์. (2563). สภาพปัญหาและเงื่อนไขของการจัดการศูนย์พัฒนากิจการเพื่อสังคม วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนาสาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 11(2), 125–136. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/swurd/article/view/24113
อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ. (2547). แนวคิดเรื่องสมรรถนะ Competency : เรื่องเก่าที่เรายังหลงทาง. Chulalongkorn Review, 16, 57–72.
อาวุธ วงศ์สว่าง, เจริญชัย พรไพรเพชร, สจี กุลธวัชวงศ์, ภัทรจิตรา เพียรชนะ, กิตติกรณ์ หนองหารพิทักษ์, สำเริง นนศิริ, และ กฤติกา จันทร์พล. (2564). แนวทางการพัฒนาทรัพย์ยากรมนุษย์ของกลุ่มธุรกิจทอผ้าวิสาหกิจชุมชนกลุ่มทอผ้าฝ้ายบ้านสามทอ ตำบลแสงสว่าง อำเภอหนองแสง จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิชาการวิทยาลัยสันตพล, 7(2), 178–188. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/scai/article/view/250280/170838
