นวัตกรรมทางพุทธธรรมในกาลามสูตร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้ เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ตีความนวัตกรรมทางพุทธธรรมในกาลามสูตร ผลการวิจัยพบว่า นวัตกรรมทางพุทธธรรมในกาลามสูตร มี 3 เรื่อง ได้แก่ 1. นวัตกรรมจากลักษณะการสอน พบว่า มีความเป็นนวัตกรรมการเรียนรู้แบบสองทาง เป็นการเรียนเชิงรุกหรือเชิงปฏิบัติการ ที่ผู้สอนทำหน้าที่ดึงศักยภาพทางสติปัญญาของผู้เรียนออกมาด้วยการสร้างพื้นที่ปลอดภัย ไม่ตัดสินชี้ถูกชี้ผิดจากความรู้สึกนึกคิด ใช้เครื่องมือกระตุ้นผู้เรียนให้เกิดกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ คำนึงถึงผู้เรียนเป็นสำคัญ ซึ่งสอดคล้องกับการเรียนรู้ยุคปัจจุบัน ในศตวรรษที่ 21 นี้ แต่ถือเป็นสิ่งใหม่มาก ๆ ในยุคพุทธกาล 2. จากผลการวิจัยด้านนวัตกรรมจากเนื้อหาทางพุทธปรัชญา พบว่า เนื้อหาพุทธธรรมในหลักกาลามสูตรสอนให้มนุษย์เคารพในสติปัญญาที่มีอยู่ในตน สอนให้พึ่งตนเองด้วยการใช้วิจารณญาณตรวจสอบบ่อเกิดแห่งความรู้ด้วยตนเอง 3. นวัตกรรมจากเกณฑ์ค้ำประกันความชอบธรรม พบว่า สาระสำคัญของเกณฑ์ค้ำประกันความชอบธรรมนี้ กาลามสูตรช่วยตอบคำถามที่ว่า เชื่ออย่างมีวิจารณญาณแล้วดีอย่างไร คำตอบก็คือ การได้รับ “ความสุขแท้ตามความเป็นจริงในปัจจุบัน” ซึ่งเกิดจากการ “ทำดีมีสุข” เพราะเกิดความสบายใจหรือความอุ่นใจไม่ว่านรกสวรรค์จะมีจริงหรือไม่ ทำดีได้ดีหรือทำชั่วได้ชั่วจะเป็นจริงหรือไม่ก็ตาม