ศึกษาการพัฒนาปัญญาตามหลักศรัทธา 4 ของชุมชน ตำบลธารละหลอด อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัญญาตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาความเชื่อตามหลักศรัทธา 4 ของชุมชนตำบลธารละหลอด อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา 3) เพื่อศึกษาการพัฒนาปัญญาตามหลักศรัทธา 4 ของชุมชนตำบลธารละหลอด อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า

(1) ปัญญาตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท พบว่าหลักการเบื้องต้นของการพัฒนาปัญญา มาจากความเชื่อที่ประกอบด้วยเหตุผล 4 ประการ คือ 1) กัมมสัทธา เชื่อกฎแห่งกรรม เชื่อว่ากรรมมีอยู่จริง 2) วิปากสัทธา เชื่อว่ากรรมที่ทำแล้วย่อมต้องมีผล เชื่อว่าผลของกรรมมีอยู่จริง 3) กัมมัสสกตาสัทธา คือ เชื่อว่าสรรพสัตว์มีกรรมเป็นของของตน จะต้องรับผลของกรรมและเป็นไปตามกรรมของตน 4) ตถาคตโพธิสัทธา เชื่อในความตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า

(2) ความเชื่อตามหลักศรัทธา 4 ของชุมชนตำบลธารละหลอด อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา พบว่าศรัทธาที่ประกอบด้วยปัญญา เป็นความเชื่อตามความจริง ส่วนศรัทธาที่ไม่ประกอบด้วยปัญญา เชื่อด้วยอารมณ์ เชื่อด้วยการตัดสินใจของตนเองเป็นที่ตั้ง ยึดติดกับตัวบุคคลโดยไม่ใช้เหตุผล เหล่านี้เป็นศรัทธาที่ปิดกั้นปัญญา  คุณค่าสูงสุดของศรัทธา คือการนำไปสู่การปฏิบัติ ให้เข้าถึงความสงบ จนบรรลุเป้าหมายสูงสุดในพระพุทธศาสนา และยังพบว่าการกระทำที่ประกอบด้วยเจตนาในทางที่ชั่ว มีมูลเหตุมาจาก 1) เป็นคนใจร้อน 2) เป็นคนใจวู่วาม 3) เป็นคนเอาแต่ใจตัวเอง และ 4) เป็นคนมีใจเห็นแก่ตัว

  (3) การพัฒนาปัญญาตามหลักศรัทธา 4 ของชุมชนตำบลธารละหลอด อำเภอพิมาย  จังหวัดนครราชสีมา พบว่า มีความเชื่อที่ประกอบด้วยเหตุผล 4 ประการ คือ 1) เชื่อว่ากรรมมีอยู่จริง จงใจกระทำทั้งที่รู้ ย่อมเป็นกรรม 2) เชื่อในผลของกรรม เชื่อว่าเมื่อกระทำแล้วต้องมีผล เชื่อว่าการกระทำเป็นเหตุปัจจัย 3) เชื่อว่าแต่ละคนเป็นเจ้าของกรรม ต้องรับผิดชอบและเสวยวิบากตามกรรมที่ทำไว้ 4) เชื่อในองค์พระตถาคตว่า ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ ซึ่งความเชื่อเหล่านี้ ทำให้เข้าใจในเรื่องกฎแห่งกรรมตามคำสอนทางพระพุทธศาสนาได้เป็นอย่างดี