การบริหารสถานศึกษาตามหลักจักรธรรม 4

ผู้แต่ง

  • มนัสชัย ดวงปัญญารัตน์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
  • พระครูวินัยธรวุฒิชัย ชยวุฑฺโฒ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การบริหารสถานศึกษา, จักรธรรม 4

บทคัดย่อ

การบริหารสถานศึกษาตามหลักจักรธรรม 4 คือ หลักธรรมที่นำชีวิตไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง หลักธรรมที่นำองค์กรไปสู่ความสำเร็จบรรลุตามจุดมุ่งหมาย ประกอบด้วย 1) ปฏิรูปเทสวาสะ (การอยู่ในถิ่นที่ดี)          2) สัปปุริสปัสสยะ (การสมาคมกับสัตบุรุษ) 3) อัตตสัมมาปณิธิ (การตั้งตนไว้ชอบ) และ 4) ปุพเพกตปุญญตา (ความเป็น ผู้ได้ทําความดีไว้ก่อนแล้ว) ดุจล้อนํารถไปสู่ที่หมาย เพื่ออธิบายการบริหารการศึกษาภายในสถานศึกษาให้มีคุณภาพจึงได้นําหลักธรรมมาประยุกต์ใช้เพื่อให้การบริหารงานให้บรรลุเป้าหมาย เพื่อให้ผู้บริหารสถานศึกษาตระหนักถึงการนำหลักธรรมดังกล่าวไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทขององค์กร สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ดี ซึ่งการบริหารนั้น เป็นศิลปะและการทํางานให้สําเร็จโดยอาศัยคนอื่น ดังนั้นผู้บริหารสถานศึกษายึดเอาหลักธรรมนํามาเป็นแนวทางปฏิบัติในการบริหารการศึกษาให้ได้อย่างเหมาะสม เพื่อพัฒนาการศึกษาให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้เรียนและสังคมโดยรวม

เอกสารอ้างอิง

กมล ภู่ประเสริฐ. (2545). การบริหารงานวิชาการในสถานศึกษา. กรุงเทพ ฯ: ทิปส์พับลิเดชั่น.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545. ราชกิจจานุเบกษา 119 ตอนที่ 123 ก.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). คู่มือการบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่เป็นนิติบุคคล. กรุงเทพฯ: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2553. ราชกิจจานุเบกษา 127 ตอนที่ 45 ก.

กีรติ บุญเจือ. (2541). บทบาทสถาบันศาสนากับการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

จันทรานี สงวนนาม. (2551). ทฤษฎีและแนวทางในการปฏิบัติการบริหารสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: บุ๊คพอยท์.

ณัฏฐพันธ์ เขจรนันทน์. (2545). การบริหารงานบุคลากร. กรุงเทพฯ: ซีเอ็นยูเคชั่น.

ธีระ รุญเจริญ. (2550). การบริหารโรงเรียนยุคปฏิรูปการศึกษา.กรุงเทพฯ: ข้าวฟ่าง.

ประภาศิริ สุรพันธ์. (2550). การบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่ส่งผลต่อคุณภาพมาตรฐานด้านการบริหาร และการจัดการศึกษาของสถานศึกษาสังกัดเทศบาล ภูมิภาคตะวันตก. วิทยานิพนธ์ครุศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวชิาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ปราชญา กล้าผจญ และสมศักดิ์ คงเที่ยง. (2545). หลักและทฤษฎีการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ : ภาควิชาบริหารการศึกษาและอุดมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยรามคำแหง. พิมพ์ครั้งที่ 2.

ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์. (2545). จิตวิทยาการบริหารงานบุคคล. กรุงเทพฯ: พิมพ์ดี.

พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2550). การบริหารการเปลี่ยนแปลง. พิมพ์ครั้งที่ 2. (เอกสารการสอน). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

วิโรจน์ สารรัตนะ. (2551). การบริหารสถานศึกษา . กรุงเทพฯ: ทิพย์วิสุทธิ์.

วิลาวัลย์ ศรีบุศกร. (2556). การบริหารทั่วไปในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฎวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2544). แนวทางการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา: เพื่อพร้อมรับการประเมินภายนอก. กรุงเทพฯ: พิมพ์ดี.

สุภัค ยมพุก และวิโรจน์ เจษฎาลักษณ์. (2558). การบริหารสถานศึกษาและการรับรู้การสนับสนุนการปฏิบัติงานที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการสอนของครูโรงเรียนมธัยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 1 กลุ่มที่ 4. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 8(2), 78.

อภิรมย์ ณ นคร และ เฉลิม มลิลาอภิรมย์. (2534). ศัพทานุกรมศึกษาศาสตร์ Educational dictionary. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

อัจฉรา จงดี. (2560). การศึกษาการมีส่วนร่วมในการบริหารสถานศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในจังหวัดจันทบุรีระยองและตราด. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.

อำนวย ทองโปร่ง และ ศิริพงษ์ เศาภายน. (2547). หลักการบริหารงบประมาณและการเงินโรงเรียน. กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

อุทัย บุญประเสริฐ. (2557). หลักสูตรและการบริหารงานวิชาการโรงเรียน. กรุงเทพฯ: เอรสดีเพรส.

อุทัย หิรัญโต. (2531). หลักการบริหารงานบุคคล. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนโตร์.

Brown. (1993). Principles of Language Learning and Teaching, 3rd ed. San Francisco : State University.

Candoli, I. C. and et al. (1992). School Business Administration: A Planning Approach, 4th ed,

Gary Dessler. (1997). Human Resource Management, Upper Saddle River, New Jersey:Prentice Hall.

Good. (1983) C. V. Dictionary of Education.New York: McGraw-Hill Book company, Gorton.

Greenwood, W. T. (1965). Management and Organizational Behavior (Ohio: Southwestern). 74-75.

K. Pair. (2019). การจัดการองค์กรด้วย POCCC ทฤษฎี Henri Fayol. [ออนไลน์], แหล่งที่มา : www.https://greedisgoods.com/ {8 กุมภาพันธ์ 2568}

Luther Gulick. (1973). Papers on the Science of Administratortion. New York: Institute of Puplic Administration.

Lynch. (1979). T. D., Public Budgeting in America, New York: Prentice – Hall. Massachusetts: Allyn and Bacon. R. A., School Administration and Supervision Leadership Challenges and Apportunitties, 2nd ed, Dubuge: Wm. C.Brown.

Richard A. Gorton. (1983). School Administration and Supervision: Leadership Challenges and Opportunities, 2nd ed. Ohio : W. C. Brown.

Taylor, Frederick W. (1916). The Principles of Scientific Management New York: Harper, 8.

จักร 4

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

24-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ดวงปัญญารัตน์ ม. ., & ชยวุฑฺโฒ พ. . (2025). การบริหารสถานศึกษาตามหลักจักรธรรม 4. มจร สุรนารีสาร, 3(3), 96–109. สืบค้น จาก https://so14.tci-thaijo.org/index.php/msjkorat/article/view/1355

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ