ภาวะผู้นำ แนวคิดภาวะผู้นำที่ปรากฏในมัจฉราชจริยาชาดก

ผู้แต่ง

  • พระครูสุตธรรมวิสิฐ (มนัสชัย เมตฺตจิตฺโต) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา
  • พระครูศรีปริยัตยารักษ์ (ประสงค์ กิตฺติปญฺโญ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา

คำสำคัญ:

ผู้นำเชิงจริยธรรม, ภาวะผู้นำ, มัชฉราชจริยาชาดก

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มุ่งเน้นศึกษาภาวะผู้นำที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา เรื่อง มัจฉราชจริยาชาดก เป็นการศึกษาเกี่ยวกับการแสดงบทบาทของผู้นำในตำแหน่งต่าง ๆ ผ่านเรื่องราวในชาดกซึ่งเป็นคัมภีร์ของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องมัจฉราชจริยาชาดก ที่เสนอคุณลักษณะและภาวะผู้นำของผู้นำที่มีความสำคัญต่อองค์กร จากการศึกษาพบว่าชาดกเรื่องนี้บรรยายถึงความเป็นผู้นำที่ดี มีสติ ปัญญา ในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ด้วยการใช้คุณธรรมและการตัดสินใจ การทำงานร่วมกันเป็นทีม และการสร้างแรงจูงใจให้กับผู้อื่นในการร่วมกันทำงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ นอกจากนี้ยังสะท้อนถึงความสามารถในการจัดการความขัดแย้งและการดำรงรักษาความยุติธรรมในองค์กร การศึกษานี้ ได้ใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาเพื่อทำความเข้าใจด้านภาวะผู้นำที่ถูกนำเสนอใน มัจฉราชจริยาชาดก รวมถึงการเปรียบเทียบกับแนวคิดการบริหารการจัดการในยุคปัจจุบัน และพบว่า คุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้นำในมัจฉราชจริยาชาดก มีความสัมพันธ์กับหลักการและเทคนิคการบริหารจัดการในปัจจุบัน อาทิเช่น ความฉลาดในการตัดสินใจ ความสามารถในการสร้างแรงจูงใจและการทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพตลอดถึงจริยธรรมของผู้นำ ซึ่งสามารถนำไปปรับใช้ในบริบทการบริหารจัดการในองค์กรมีประสิทธิภาพเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์และนำพาองค์กรไปสู่ความเป็นเลิศได้

References

กิติพันธ์ รุจิรกุล. (2529). พฤติกรรมผู้นำทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.

ชัยวัฒน์ ชยางกูร. (2550). THE ART OF LEADERWSHIP ผู้นำหลายมิติ. (พิมพ์ครั้งที่ ๒). กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).

ณิรดา เวชญาลักษณ์. (2567). ภาวะผู้นำ แนวคิด ทฤษฎี เพื่อการประยุกต์ใช้ทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปวีณา แปลงประวัติ. (2553). ผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง IT STARTS WITH ONE. กรุงเทพฯ: ส.เอเชียเพลส (1989) จำกัด.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). ภาวะผู้นำ:ความสำคัญต่อการพัฒนาคน พัฒนาประเทศ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ธรรมสภา.

--------------------. (2546). การพัฒนาที่ยั่งยืน. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง.

พลอย สืบวิเศษ. (2537). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ : บทเรียนแบบองค์รวมและการประยุกต์ใช้กับแนวคิดที่หลากหลาย. นนทบุรี: โรงพิมพ์รัตนไตร.

-------------------. (2562). การวิเคราะห์และการจัดการวิถีสู่การปฏิบัติสำหรับผู้บริหารทั้งในภาครัฐและเอกชนในศตวรรษที่ 21. นนทบุรี: โรงพิมพ์รัตนไตร.

เมธิวัจน์ นนทธรรม. (2566). ภาวะผู้นำที่ส่งผลต่อความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่. บัณฑิตวิทยาลัย. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

รัตติกรณ์ จงวิศาล. (2559). ภาวะผู้นำ ทฤษฎี การวิจัยสู่การพัฒนา. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Brown, M. E., Trevino, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical Leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Journal of Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2), 117-134.

Nelson & Quick. (1997). Organizational Behavior : Foundation, Realities, and Chang’s. St. Paul, MN: west.

Resick, C. J., Hange, P. J., Dickson, M. W., & Mitchelson, J. K. (2006). A Cross-cultural examination of the endorsement of ethical leadership. Journal of Business Ethics, 63(4), 345-359.

ปลาผู้นำ

Downloads

เผยแพร่แล้ว

29-12-2024

How to Cite

(มนัสชัย เมตฺตจิตฺโต) พ., & (ประสงค์ กิตฺติปญฺโญ) พ. (2024). ภาวะผู้นำ แนวคิดภาวะผู้นำที่ปรากฏในมัจฉราชจริยาชาดก. มจร สุรนารีสาร, 2(3), 42–49. สืบค้น จาก https://so14.tci-thaijo.org/index.php/msjkorat/article/view/1066