ศึกษาการใช้หลักพุทธธรรมเพื่อการแก้ปัญหาความยากจน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้หลักพุทธธรรมแก้ปัญหาความยากจน จากการศึกษาพบว่า ปัญหาความยากจน จะหมายถึงความลำบาก อัตคัดขัดสน ขาดแคลนปัจจัย 4 ที่เป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิต ได้แก่ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค อันเป็นความต้องการขั้นพื้นฐานต่ำสุดของมนุษย์ รวมถึงความไม่มั่นคงทางเศรษฐกิจจนไม่สามารถจัดสรรหรือแสวงหาสิ่งที่จะนำมาบำบัดความต้องการได้ทั้งทางร่างกายและจิตใจได้จนมีสภาพความเป็นอยู่ต่ำกว่าระดับมาตรฐานที่สังคมวางไว้และถือว่าเป็นความทุกข์อย่างยิ่งของมนุษย์ ซึ่งมีสาเหตุมาจากปัญหาการพึ่งตนเองไม่ได้ ภัยธรรมชาติ การกระจายรายได้ การเมือง สงคราม อาชญากรรม การทุจริตโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐ ปัญหาสุขภาพ ถูกฉ้อโกง การพนัน และปัญหาวัตถุนิยม สำหรับแนวทางแก้ไขปัญหาความยากจนเลือกนำมาศึกษา 2 ประเด็น ได้แก่ ปัญหาความยากจนที่เกิดจากอบายมุข แก้ด้วยหลักอริยสัจ 4 เพื่อให้รู้เท่าทันความเสื่อมที่จะเกิดขึ้นและหาวิธีหักห้ามใจไม่ให้ตกไปสู่ความเสื่อม หลักอิทธิบาท 4 นำมาสู่ความสำเร็จแห่งผลที่มุ่งหมาย และเสริมความแข็งแกร่งของจิตด้วยหลักกัลยาณมิตตตาช่วยในการคบหาสมาคมกับมิตรแท้ ส่วนการแก้ปัญหาความยากจนที่เกิดจากปัญหาทางการเมืองและปัญหาคอรัปชั่น แก้ด้วยหลักอริยสัจ 4 ช่วยให้มองเห็นปัญหาที่จะก่อให้เกิดทุกข์ที่เกิดจากการเมืองและปัญหาการคอรัปชั่นที่เกิดจากความโลภ ความโกรธ และความหลง และพัฒนาจิตใจด้วยหลักทิฎฐธัมมิกัตถประโยชน์ 4 มุ่งเน้นสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์กับบ้านเมือง และเสริมสร้างภูมิคุ้มกันจิตด้วยหลักสังคหวัตถุ 4 ที่ช่วยให้เกิดความสามัคคีทำให้สังคมอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติสุข