การปรับตัวด้านการดำรงชีวิตของชุมชนชาวแพริมแม่น้ำน่าน ในหมู่บ้านคลองโคกช้าง อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปรับตัวด้านการดำรงชีวิตของชุมชนชาวแพในหมู่บ้านคลองโคกช้าง อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบเจาะจงกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 10 คน ได้แก่ ผู้นำท้องที่ ผู้นำท้องถิ่นผู้นำจิตวิญญาณและตัวแทนประชาชนและใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาผลการวิจัยพบว่า การปรับตัวด้านดำเนินชีวิตของชุมชนชาวแพริมแม่น้ำน่านในหมู่บ้านคลองโคกช้าง จังหวัดพิษณุโลก มี 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการดำเนินชีวิต ชุมชนชาวแพมีการปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมด้านที่อยู่อาศัยในแม่น้ำสู่พื้นที่จัดสรรของรัฐซึ่งการปรับเปลี่ยนที่อยู่อาศัยประชาชนที่อพยพขึ้นมาต้องปรับเปลี่ยนอาชีพมาเป็นการทำงานรับจ้าง บริการและเกษตรกรมากขึ้น 2) ด้านความเชื่อและความรู้สึก ชุมชนชาวแพยังคงมีการยึดติดกับความเชื่อเกี่ยวกับวิถีชีวิตที่อยู่กับแม่น้ำคงคาที่ยังให้ความเคารพนับถือมาโดยตลอดแต่ก็มีการเปิดรับความเชื่อเกี่ยวกับทางศาสนามากขึ้นของแต่ละบุคคล 3) ด้านบทบาทหน้าที่ ชุมชนชาวแพมีการปรับตัวด้านบทบาทที่ให้เป็นไปตามสังคมชุมชนที่เป็นอยู่โดยทุกคนจะมีหน้าที่และความรับผิดชอบของแต่ละบุคคลในการดำเนินชีวิต 4) ด้านการพึ่งพาอาศัย ชุมชนชาวแพมีการใช้ชีวิตมีการเปลี่ยนแปลงจากความสัมพันธ์แบบญาติพี่น้องสู่ลักษณะความสัมพันธ์แบบเพื่อนบ้านมากขึ้นเพราะเนื่องจากการปรับเปลี่ยนที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อมใหม่จากเดิม สำหรับข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับควรมีการพัฒนาชุมชนและส่งเสริมอาชีพของคนในชุมชนชาวแพเพื่อเป็นการเพิ่มรายได้ของครัวเรือนนอกจากการประกอบอาชีพหลักของคนในชุมชน ตลอดจนการจัดกิจกรรมในการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนเพื่อกระตุ้นให้เกิดการมีสัมพันธภาพที่ดีระหว่างกัน